Wygenerowano:
23.11.2022
13:48:42

Przejdź do spisu książek
Wygenerowano programem:
Q-Księgozbiór 3000





Nienaturalna natura nauki

( Wolpert, Lewis )

Spis cytatów dla wybranej książki

Strona Treść cytatu Słowa kluczowe / uwagi
9 W rzeczywistości mnóstwo ludzi akceptuje teorie naukowe, ponieważ ktoś powiedział, że są one prawdziwe, a nie dlatego, że je rozumie.

Indeed, many people accept the ideas of science because they have been told that these ideas are true rather than because they understand them.

! - dobry cytat

nauka

zachowania wrodzone



11 Jeśli nawet większą część nauki Arystotelesa, o ile nie cała, jest błędna - wszak można go uważać za naukowca zdrowego rozsądku - to trzeba przyznać, że stworzył on jednak podstawy systemu mającego wyjaśnić jak działa świat. Systemu, który opiera się na aksjomatach i logicznej dedukcji. Został on znakomicie wykorzystany przez Euklidesa i Archimedesa. Natomiast Chińczycy, których często wyobrażano sobie jako uczonych, byli doświadczonymi inżynierami, ale do nauki wnieśli niewielki wkład. Ich koncepcje filozoficzne w istocie cechował mistycyzm, podczas gdy na rozwój nauki na Zachodzie wpłynął racjonalizm i koncepcja praw rządzących naturą.

Even though most, if not all, of Aristotle's science was wrong - he can be thought of as the scientist of common sense - he established the basis of a system for explaining the world based on postulates and logical deduction. This was brilliantly exploited by Euclid and Archimedes. By contrast the Chinese, often thought of as scientists, were expert engineers but made negligible contributions to science. Their philosophies were essentially mystical, and it may have been rationality and a concept of laws governing nature that allowed science to develop in the West.

logika

nauka



Arystoteles, Chińczycy, rozwój nauki
11 Po pierwsze, świat nasz nie został zbudowany na zasadzie zdroworozsądkowej. Oznacza to, że "naturalne" myślenie - zwykły, codzienny zdrowy rozsądek - nigdy nie pozwoli zrozumieć charakteru nauki. Jej pojęcia są, z małymi wyjątkami, antyintuicyjne: nie mogą zostać sformułowane wskutek prostego badania zjawiska i pozostają często poza codziennym doświadczeniem. Po drugie, uprawnienie nauki wymaga świadomości pułapek, które stwarza "naturalne" myślenie. Zdrowy rozsądek popełnia błędy, gdy stosuje się go w celu rozwiązania zagadnień wymagających rygoru i ilościowego myślenia, toteż teorie laików są wysoce niepewne.

Firstly, the world just is not constructed on a common-sensical basis. This means that 'natural' thinking - ordinary, day-to-day common sense - will never give an understanding about the nature of science. Scientific ideas are, with rare exceptions, counter-intuitive: they cannot be acquired by simple inspection of phenomena and are often outside everyday experience. Secondly, doing science requires a conscious awareness of the pitfalls of 'natural' thinking. For common sense is prone to error when applied to problems requiring rigorous and quantitative thinking; lay theories are highly unreliable.

logika

Fizyka Życia

myślenie absolutne



13 Dla niektórych ludzi nauka jest zbyt niewygodna, by mogli żyć w kręgu jej oddziaływania. Nie oferuje żadnej nadziei na życie po życiu, nie toleruje zabiegów magicznych i nie radzi nam, jak postępować.

Science can be quite uncomfortable to live with - at least for some people. It offers no hope for an afterlife, it tolerates no magic and it doesn't tell us how to live.

Fizyka Życia

Nauka / Religia



scientyzm
14 Zasadnicze cechy nauki najłatwiej przedstawić na przykładzie fizyki. Próbuje ona wyjaśnić nam zjawiska natury - świata, w których żyjemy. Tłumaczy ogromną różnorodność zjawisk - ruch wszystkich obiektów, naturę świata i dźwięku, ciepła i elektryczności, elementarną strukturę rzeczy - za pomocą możliwie najmniejszej ilości zasad. Kontynuuje surowe teorie, które muszą zarówno przejść testy zmierzające do ich potwierdzenia, jak i odeprzeć próby zanegowania. Teoriom stawia się również konieczny wymóg, by były zdolne do modyfikacji lub nawet odrzucenia, jeśli wskażą na to dowody. W procesie tym wszystkie zjawiska muszą być postrzegane przez niezależnych obserwatorów, ponieważ wiedza naukowa jest wiedzą społeczną.

Physics is probably a good way of showing what is meant by science: it tries to provide an explanation of nature - the world we live in - at the most fundamental level. It aims to find explanations for an enormous variety of phenomena - the movement of all objects; the nature of light and sound, heat and electricity; the fundamental constitution of matter - in terms of as few principles as possible. Rigorous theories are constructed which explain observed phenomena, and these theories must be capable of being tested by both confirmation and attempts to falsify them. It is also an absolute requirement that theories must be capable of modification, or even abandonment, when evidence demands it. In this process, all the phenomena must be capable of observation by independent observers, for scientific knowledge is public knowledge.

nauka

Fizyka Życia



Wiedza naukowa (fizyka życia) jest czymś więcej niż wiedzą społeczną - to wiedza uniwersalna. Jak na razie najbliższa uniwersalizmowi jest astronomia, astronom siedzący w ciele człowieka jest bowiem czystym obserwatorem nieuwikłanym w żadne konszachty z obserwowanymi gwiazdami. A odległość sprawia, że nie obserwuje procesów wewnętrznych, lecz nieliczne i proste parametry supermakroskopowe (jaka jest masa? jak daleko leży? jaki jest skład chemiczny?).
15 Fizyka ruchu dostarcza przekonujących dowodów na antyintuicyjną i nieoczekiwaną naturę nauki.

The physics of motion provides one of the clearest examples of the counter-intuitive and unexpected nature of science.

logika



16 Jeśli jedną kulę wypuścimy z ręki, a drugą - dokładnie w tym samym czasie - poziomo wystrzelimy z pistoletu, to która z nich udeży o ziemię pierwsza? Otóż zrobią to jednocześnie, ponieważ prędkość spadania kuli jest niezależna od jej ruchu poziomego. To, że wystrzelona kula leci poziomo, nie ma wpływu na to, jak szybko spada pod wpływem grawitacji. logika



25 Dzieci uczą się przez bezpośrednie doświadczenie, autorytet, intuicję i logikę. Wszystko to prowadzi do zdroworozsądkowego, ale nie naukowego poglądu na świat.

In very general terms, children learn by direct experience, authority, intuition and logic. All of these lead to a common-sense view of the world, but not to a scientific one.

dzieci

CŻC - cykl życiowy człowieka

edukacja

myślenie redukcjonistyczne



25 W przeciwieństwie do nauki codzienne myślenie oparte na zdrowym rozsądku określane jest za pomocą swojej naturalności. Idzie tu o złożone procesy umysłowe, których zazwyczaj jesteśmy nieświadomi, a które pozwalają nam zaspokoić potrzeby życia codziennego. W większości wypadków całkowicie to wystarcza, ale nauka potrzebuje czegoś więcej. Myślenie potoczne pozbawione jest bowiem rygoru, logiczności i obiektywizmu. Większość ludzi traktuje swoje opinie o świecie jako prawdziwe, nie uświadamiając sobie motywów poszczególnych sądów. Tymczasem to rozumienie stanowi przeciwieństwo świadomej i samokrytycznej metodologii nauki. Zdroworozsądkowe myślenie wykazuje skłonności do popełniania błędów, szczególnie wtedy gdy problemy mają charakter formalny, a dostęp do informacji jest ograniczony. Tak naprawdę nie zmaga się ono z formą i nie tworzy ogólnych rozwiązań. Różnice pomiędzy myśleniem zdroworozsądkowym a naukowym można wyjaśnić na dwa sposoby: przez obserwacją rozwoju intelektualnego dzieci i rozpatrując pewne aspekty rozumowania dorosłych.

Unlike science, everyday common-sense thinking is characterized by its naturalness. It involves complex mental processes of which we are usually quite unaware but which allow us to deal with the requirements of daily life. For most of everyday life it works extremely well, but for science it is quite unsatisfactory. It is quite different from scientific thinking, lacking the necessary rigour, consistency and objectivity. Most people regard their ideas about the world as being true without being aware of the grounds for a particular belief. This is quite unlike the self-aware and self-critical methodology of science. Common-sense thinking is also prone to lead to error, particularly when formal problems are posed and when the information available is limited. Indeed, common-sense thinking is not concerned with tackling formal problems or generating general solutions. The differences between common-sense thinking and scientific thinking can be illuminated in two ways: first by looking at the way in which children develop their thinking and then by looking at some aspects of adult thinking.

nauka

Ahamkara



26 Piaget opisał dwa aspekty dziecięcej teorii świata: animizm- skłonność do traktowania przedmiotów jako istot żywych i obdarzonych wolą, oraz artyficjalizm - przekonanie, że wszystko zostało zrobione przez kogoś i w jakimś celu. Kiedy zapytamy sześciolatka, z czego zrobione jest słońce, odpowie: "Z ognia". Ale w jaki sposób? "Dlatego, że tam jest ogień". Ale skąd on pochodzi? "Z nieba". W jaki sposób ogień znalazł się na niebie? "Zapalono go zapałką… ". Dzieci przejawiają spontaniczną skłonność do animizmu, myśląc tak, jak gdyby natura działała celowo, a przypadek nie istniał. Kiedy dziecko mówi, że słońce podąża za nami, przypisuje mu celowość. Ale gdy zapytamy: "Co to jest widelec?", padnie odpowiedź: "Przyrząd do jedzenia" - odpowiedź na artyficjalizm rzeczy.

Piaget has characterized two aspects of children's theory of the world: animism, the tendency to regard objects as living and endowed with will, and artificialism, the idea that everything is made by someone for a special purpose. When a six-year-old is asked what the sun is made of, the reply is 'Of fire.' But how? 'Because there is fire up there.' But where did the fire come from? 'From the sky.' How was the fire made in the sky? 'It was lighted with a match .. .' There is a spontaneous tendency towards animism, for the child to believe as if nature were charged with purpose and as if chance did not exist. When a child says the sun follows us, the child attributes purposiveness to the sun. But when asked 'What is a fork?', the reply is 'It is for eating with' - an artificialist response.

CŻC - cykl życiowy człowieka

dzieci

antropomorfizacja



28 Badania wykazały, że trzeba dziecko nauczyć niektórych podstawowych metod rozumowania, zanim pojmie ono naturę fizycznego świata. Wchodzi tu w grę pojęcie zmiennych w myśleniu o zaburzeniach przyczynowych, jak również konieczności zmiany owych zmiennych, jeśli skutki ich działania mają być właściwie porównane (rozważając porosty przykład równoważenia sił, taki jak funkcjonowanie wagi, bierze się pod uwagę cztery zmienne - dwa ciężary i dwie odległości od punktu oparcia). Trzeba objaśnić również pojęcie prawdopodobieństwa i współzależności, a także wszelkie abstrakcyjne modele, wyjaśniające na przykład budowę Układu Słonecznego czy zmiany pogody. Żadne z tych wyobrażeń nie jest naprawdę naturalne, kiedy natomiast staje się przedmiotem nauczania, przyczynia się znacznie do osiągania przez dzieci sukcesów w nauce.

Studies have shown that a number of key reasoning processes need to be learned before children can grasp the basic nature of the physical world. These include the idea of variables in thinking about causal events, together with the necessity of changing the variables one at a time if a proper comparison of their effects is to be made (in thinking about a simple case of equilibrium, such as in balancing a beam, for example, there are four variables - two weights and two distances from the point of support); the idea of probability and correlation; and the whole idea of abstract models to explain, for example, the solar system or the weather . None of these ideas is really natural, and when children have learned these ideas their success in science tests improves dramatically.

dzieci

uczenie się



33 ludzie - nie wykluczając uczonych - mają skłonność do potwierdzania hipotez, nie zaś do ich odrzucania.

people - including scientists - have for trying to confirm hypotheses, rather than for trying to refute them.

natura rzeczy

naukowcy

zachowania wrodzone



34 Sądy związane z rachunkiem prawdopodobieństwa często mają charakter antyintuicyjny. Zdumiewające zbiegi okoliczności prowadzą do przekonania, że w grze uczestniczą siły nadprzyrodzone.

Correct probability judgements are often counter-intuitive. Striking coincidences often lead to ideas of supernatural forces at play.

religia

Myślenie mnogościowe



36 Mamy skłonność do generalizowania własnych doświadczeń, na przykład dajemy wiarę złudnym zależnościom, poczynając od opinii, że grubi są wesołymi ludźmi, lub przesądu "jeśli umyjesz samochód wkrótce spadnie deszcz", a kończąc na najróżniejszych teoriach na temat chorób. Nawet psycholodzy potrafią w planowanych testach odkrywać związki między zmiennymi przypadkowymi, choć nic później nie potwierdza tych relacji. Proste skojarzenia są natomiast bardzo pożyteczne w życiu codziennym. Na ogół przyznaje się priorytet prostym, nie zaś skomplikowanym wyjaśnieniom.

We tend to generalize from our own experience, and so there is a tendency to believe illusory correlations ranging from 'fat people are jolly' to 'if you wash your car it will rain soon afterwards' and all sorts of theories about illness. Even psychologists have been known to find correlations between projective tests when none were later shown to exist. However, simple associations are probably very useful in everyday life. There is in general a preference for simple rather than complex explanations.

natura rzeczy

zachowania wrodzone



47 Sama natura naukowego i technicznego myślenia jest odmienna. Wiele aspektów techniki ma charakter obrazowy i niewerbalny, czym różni się od myślenia naukowego. Nie idzie o to, że naukowcy nie unaoczniają struktur, pojęć i mechanizmów, ale że podstawową formą wypowiedzi naukowej jest opis, a obrazy muszą się przekładać na symbole matematyczne. Nie przejmując się zwerbalizowanymi teoriami, twórcy techniki zestawiają w swych umysłach nowe kombinacje rozmaitych elementów. Od renesansu do XIX wieku wiedzę techniczną przekazywano w książkach ilustrowanych obrazami mechanicznego sprzężenia, zestawów przekładni i krzywek oraz samych maszyn, na przykład pomp. Wypowiadano fałszywą opinię, że wszystkie te mechaniczne sztuczki opierają się na matematyce, tymczasem prawda była całkiem inna: nie mamy dowodu, że projekty maszyn inspirowano geometrią czy arytmetyką. Podobnie jak w przeszłości, nadal uważa się powszechnie, że opieranie projektów na osiągnięciach nauki przydaje wynalazkom splendoru. Myślenie obrazowe zdominowało także projekty przemysłowe. Nauka nie oferowała na przykład żadnych porad pierwszym projektantom motocykla - nie mogła im podpowiedzieć, gdzie i w jakim położeniu względem siebie zainstalować silnik, akumulator i bak z benzyną.

The very natures of scientific and technological thinking are dissimilar. Many aspects of technology are visual and non-verbal, which is quite unlike scientific thinking. It is not that scientists do not visualize structures, concepts and mechanisms, but exposition is fundamental to science and the images must be translated into language and symbols, particularly mathematics. Unencumbered by verbalized theories, the designers of technology bring together, in their minds, different elements in new combinations. In contrast to science, technological knowledge from the Renaissance until the nineteenth century was carried in books which were dominated by illustrations - the information was largely carried in pictorial form. Many of the books carried numerous illustrations of mechanical linkages, assemblies of gears and cams, and machines themselves, such as pumps. Curiously, there were claims that all these mechanical arts rested on the firm foundation of mathematics, but quite the contrary was true: there is no evidence for the use of either geometry or arithmetic in the design of the machines. It seems that it was true even then, as now, that claims that designs were based on science gave them greater respectability. Visual thinking also dominated industrial design. Science offered no guidance to the early designers of motorcycles, for example - it could not teU them where to put the engine, battery and fuel tank in relation to one another.

nauka



Autor próbuje podać definicję myślenia naukowego, ale chyba tu się nieco zagalopował.
47 Na krótko przed odkryciem Marconiego angielski uczony Karl Pearson napisał w 1892 roku w książce "Logika nauki" (The Logic Science), iż fale elektromagnetyczne nie posiadają żadnego praktycznego zastosowania.

Just before Marconi's invention, the English scientist Karl Pearson had, in 1892, written in his book The Logic of Science that he regarded electromagnetic waves as having no useful application.

naukowcy



53 Arystoteles uświadomił sobie jedną jedną z kluczowych cech nauki we wczesnym stadium jej rozwoju: nie oferuje ona innej nagrody oprócz intelektualnej satysfakcji. "Od czasu, gdy ludzie zainteresowali się filozofią, aby wyjść ze stanu ignorancji, ich celem stało się raczej raczej poznanie świata, niż jakieś praktyczne korzyści. Historia to potwierdza: ilekroć potrzeby życiowe zostały pełniej zaspokojone, ludzie zwracali swe umysły ku wiedzy, rozumianej jako przeciwwaga rozrywki".

Aristotle also clearly recognized one of the key features of early science: it offered no reward other than intellectual gratification. 'Thus, since men turned to philosophy in order to escape from a state of ignorance, their aim was evidently knowledge, rather than any sort of practical gain. The evidence of history confirms this: for, when the necessities of life were mostly provided, men turned their minds to this study as a leisure-time reaction.'

nauka



62 Trzeba tu podkreślić znaczenie chrześcijaństwa, które popierało zachodnioeuropejski racjonalizm, to znaczy postawę kształtującą się w toku rzeczowych dyskusji, potrzebną także w nauce, a wreszcie stworzyło system filozoficzny, w którym pojawia się możliwość - a nawet przekonanie- że istnieją prawa kontrolujące przyrodę. To przekonanie jest osobliwością chrześcijaństwa.

A case can be made for the importance of Christianity in fostering, in the West, the rationality, in the sense of logical arguments and reasoned discussion, that was necessary for science, and in also providing a system in which there was the possibility - even the conviction - that there were laws controlling nature. Such a conviction was unique to Christianity.

nauka

religia



A w zasadzie Chrześcijaństwo
62 To prawda, że w Chinach nie rozwinęła się geometria, ale być może tamtejsza filozofia i nieobecność kapitalizmu w tym regionie świata również wpłynęła na omawiane stanowisko.

It is true that the Chinese did not possess geometry, but perhaps their philosophy and the absence of capitalism were also important.

nauka

wolny rynek



62 "Rozwój zachodniej nauki bazował na dwóch osiągnięciach: odkryciu przez filozofów greckich systemu logiki formalnej (w geometrii Euklidesa) oraz dostrzeżeniu możliwości wykrycia związków przyczynowych za pomocą systematycznych doświadczeń (w renesansie). Moim zdaniem nie ma potrzeby dziwić się, że chińscy mędrcy nie uczynili podobnych postępów. Zdumiewa raczej to, że odkrycia te w ogóle zostały dokonane".

The development of Western science has been based on two great achievements, the invention of the formal logical system (in Euclidean geometry) by the Greek philosophers, and the discovery of the possibility of finding out causal relationships by systematic experiment (at the Renaissance). In my opinion one need not be astonished that the Chinese sages did not make these steps. The astonishing thing is that these discoveries were made at all.

nauka



65 Przedstawiony tutaj pogląd głosi, że naukę rozwinęły jedynie te społeczeństwa, które pozostawały pod wpływem Greków.

The view presented here is that only those societies influenced by the Greeks developed science.

nauka



Starożytni Grecy
65 Uwydatniając wkład społeczności chrześcijańskich w rozwój nauki, musimy także uwzględniać udział islamu. Uczeni islamscy również kontynuowali tradycję grecką i nie byłoby niedorzeczne stwierdzenie, że islam steruje całościową perspektywą wiedzy, uważając rozwój wiedzy za cnotę. Nie samo zatem chrześcijaństwo przyczyniło się do rozkwitu nauki na Zachodzie w XVI wieku.

While emphasizing the contribution of Christian society to science, the contributions of Islam must also be recognized. Islamic scholars also continued the Greek tradition, and it may not be irrelevant that Islam offers a unifying perspective of knowledge and considers the pursuit of knowledge to be a virtue. It could, of course, not have been Christianity alone that was responsible for the flowering of science in the West in the sixteenth century.

nauka

religia



69 Nie istniała żadna nieunikniona konieczność, że powinna ona (nauka) rozwinąć się w Grecji, a duchowy klimat chrześcijaństwa i kapitalizmu będzie sprzyjał kontynuacji tej tendencji.

There was no inevitability that science should have arisen in Greece, or that it should have been sustained by the intellectual climate of Christianity and capitalism.

nauka

! - dobry cytat



72 W przekonaniu wielu ludzi kreatywność nauki opiera się na tym, co nazywamy ewolucyjną epistemologią lub modelem przypadkowej zmiany (chance permutation model). Model ten zakłada, że uczeni tworzą teorie przypadkiem, z których próbę czasu – ze względu na wartość wyjaśniającą – przetrwają jedynie najlepsze.

A widely held view is that creativity in science is based on what is known as evolutionary epistemology or the chancepermutation model. In essence, this model suggests that scientists randomly generate theories, of which the good ones survive since they are selected because of their explanatory powers.

! - dobry cytat

wyłuskiwanie gerpedolucyjne



94 W przeciwieństwie do nich uczeni - rewolucjoniści, tacy jak Darwin czy Einstein, dokonują zmiany paradygmatu. Nasuwa się pytanie, dlaczego koncepcja skokowego postępu cieszy się niewielką popularnością, skoro perspektywa sławy wielkich odkrywców wydaje się kusząca. Odpowiedzi można poszukać wśród historycznych czynników sprzyjających doskonaleniu wiedzy naukowej. Najbardziej jednak prawdopodobne wyjaśnienie brzmi: ponieważ niezmiernie trudno przedstawić nowe idee.

By contrast, the revolutionary scientists, like Darwin and Einstein, change the paradigm. It has been asked why, if revolutionaries are accorded so much acclaim, everyone does not opt for that mode of science. An answer may be provided by the state of the science - whether, for example, the conditions are right for revolution - but a more likely answer is because it is very, very hard to think of revolutionary ideas.

naukowcy

innowacja



Charakter wielkich odkryć
101 Pewnego razu matematyk David Hilbert powiedział, iż rangę dzieła naukowego można mierzyć liczbą wcześniejszych publikacji o tej samej tematyce, które straciły znaczenie po jego wydaniu.

As the mathematician David Hilbert once expressed it, the importance of a scientific work can be measured by the number of previous publications it makes it superfluous to read.

! - dobry cytat

nauka



103 Natomiast słuszne jest twierdzenie, że uczeni pragną, by ich teorie osiągnęły nieprzeciętny sukces. Jego miarą może być chociażby liczba cytowań danej pracy w rozprawach innych badaczy, czyli stan recepcji nowatorskich rozwiązań. nauka



liczba cytowań jako miernik
105 Wynik badań nad konkurencją w nauce mówią, że sześćdziesiąt procent ludzi nauki przynajmniej raz w karierze doświadcza, iż ktoś wcześniej opublikował ich odkrycia.

Direct evidence for competition in science comes from the finding that 60 per cent of scientists in a survey reported that at least once in their careers some other scientist had preceded them in the publication of their findings.

naukowcy



107 "Nowa prawda naukowa nie triumfuje, kiedy oponenci zostaną przekonani lub nakłonieni do jej zrozumienia, ale dopiero gdy umrą i dorośnie następne pokolenie, już przywykłe do nowego".

'A new scientific truth does not triumph by convincing its opponents and making them see the light, but rather because its opponents generally die, and a new generation grows up that is familiar with it.'

prawda



Przebijanie się nowych teorii
108 Ostatnia rewolucja w biologii molekularnej zmieniła paradygmat metabolizmu w paradygmat informacji.

more recently, the revolution in molecular biology changed the paradigm from metabolism to information.

! - dobry cytat



108 Dominującą strukturę pojęciową nazywa on [Thomas Kuhn] „paradygmatem”. ! - dobry cytat



paradygmat
109 Kuhn stwierdził później, że kolejne rewolucje naukowe następują przez wzrastającą liczbę deformacji istniejącego paradygmatu. Zniekształcenia te narastają w wyniku trudności, których doświadczają koncepcje wymuszone przez aktualny paradygmat. Ponieważ konkurencyjne paradygmaty Kuhn traktuje jako niewspółmierne, a tym samym nie pozwalające się porównywać, nie istnieje żadna racjonalna przesłanka do zmiany, rewolucje naukowe zaś należy objaśniać, wychodząc do analizy wspólnoty świata nauki. Istnieje zatem proces społeczny, który sprawia, że owa wspólnota uznaje nowy paradygmat, ponieważ - jak wiadomo - uczeni nie lubią rezygnować z poglądów okupionych ciężkim wysiłkiem. Ponownie odwołajmy się do stwierdzenia Plancka, że pewna grupa ludzi nauki nie robi tego nigdy, a nowe idee upowszechniają się, gdy umrą ich przeciwnicy. Cyniczne to spostrzeżenie. Czyż nie jest bardziej prawdopodobne, że społeczność naukowa, choć z bólem, to jednak akceptuje nowy pogląd (tak jak teorie dryfowania kontynentów Wegnera), jeśli udowodni się jej, że nowa teoria oferuje bardziej satysfakcjonujące wyjaśnienie zjawiska? Kuhn ma wprawdzie rację, uwydatniając znaczenie mechanizmów społecznych w biologii, ale to właśnie one zbliżają nas do otchłani relatywizmu.

Kuhn has further claimed that paradigm-changes come about through revolutions in science which result from the increasing number of strains put upon the existing paradigm. These strains arise because of the difficulties that are being experienced with the ideas constrained by the current paradigm. Since rival paradigms are regarded by Kuhn as being incommensurable, and so cannot be compared, there is thus no rational basis for the change from one to another: rather, one has to explain the revolutions in terms of the social structure of the scientific community. That is, there is a social process by which the community is persuaded to adopt the new paradigm, since, as we have seen, scientists do not like to give up their hard-won ideas. One may recall Planck's remark that some scientists never do this and the new ideas become established because their opponents die. This may be rather a cynical view. Is it not much more likely that the community will adopt the new view - however painful, like Wegener's ideas about continental drift - when new evidence shows that the new theory provides a more satisfactory explanation? Nevertheless, Kuhn is correct in emphasizing the importance of social process in biology, but in acknowledging this we approach the abyss of relativism.

nauka



postęp w nauce
115 drogę do sukcesu toruje prognozie naukowej głównie życzliwa publiczność. ! - dobry cytat



129 Merton opisał tzw. efekt Matthewa [efekt Mateusza] - sławni uczeni otrzymują nieproporcjonalnie wielki kredyt zaufania kosztem mniej znanych badaczy.

Merton has described what he calls the Matthew Effect - scientists who are already eminent get a disproportionate amount of credit, at the expense of those less well known.

mechanizm zapadki

Zapadka Św. Mateusza



I znów, każdy anglojezyczny napisze Matthew's effect, ale do Polaków dociera informacja przeinaczona przez tłumaczy: efekt Mateusza lub, tak jak tu, efekt Matthewa. Na to o co w tym chodzi wpadłem dopiero w drugiej iteracji.
134 Zjawisko to jest bez wątpienia zdeterminowane przez kulturę, w której odbywa się akceptacja  metody naukowej.

Such a failure is undoubtedly culturally determined, the culture being one that adopts a scientific approach.

! - dobry cytat



To jest to na co nie zwracjają uwagi wielcy naukowcy piszący prawdę o humanistach - to humaniści stanowią filtr przyspieszający lub spowalniający naukę.
158 Wielu fizyków kwestionowało zasługi Blondlota twierdząc, że już wcześniej odkryto promieniowanie N. Liczba artykułów na ten temat w największym francuskim czasopiśmie osiągnęła apogeum w 1904 roku i wówczas laboratorium Blondlota odwiedził amerykański fizyk, R.W. Wood, a relację z tej wizyty ogłosił w czasopiśmie Nature. Wood był przekonany, że promieniowanie N nie istnieje. Nie tylko wykonał wszystkie testy Blondlota przy uszkodzonej aparaturze, ale napisał jeszcze, że rezultaty nie zmieniły się nawet wtedy, gdy złośliwie usunął najważniejszą część urządzenia.

Blondlot was even challenged by some physicists who claimed that they had been the first to discover N-rays. The number of papers published in the leading French journal on N -rays reached a peak in 1904, but then R. W. Wood, an American physicist, visited Blondlot's laboratory and published a report in Nature. Wood was persuaded that N-rays did not exist. Not only did all his tests with Blondlot's apparatus fail, but he reported that the results were unaffected when he somewhat mischievously removed a key element of the apparatus.

naukowcy



160 W przeciwieństwie do nauki religia opiera się na dogmatach. Dla większości ludzi życie w niepewności nie jest ani łatwe, ani naturalne, religia natomiast może ofiarować rozwiązanie wielu problemów, zwłaszcza moralnych. Tym samym wszystkie wierzenia można uznać za naturalne. Większość społeczeństw bowiem, zarówno teraz, jak i w przeszłości, miała swoje religie, które mogły wyjaśniać chociażby ich genezę czy nadać sens życiu. Naukowcy muszą albo godzić swe poglądy z religią, albo ją odrzucić, ponieważ, jak to spróbuję pokazać, wiara i nauka wykluczają się wzajemnie. Z tym zagadnieniem łączy się jeszcze inna niezwykle istotna kwestia, gdyż - jak zauważył Tołstoj: "Nauka nie ma sensu, bo nie daje odpowiedzi na jedyne liczące się dla nas pytanie: «co powinniśmy robić i jacy powinniśmy być?. Tołstoj miał rację. Nauka nie może udzielić żadnej wskazówki moralnej.

Unlike science, religion is based on unquestioning certainties. It is neither easy nor natural for most people to live with uncertainty, and religion can provide a solution to many problems, particularly moral ones. Thus all religious belief can be regarded as natural - in the sense that most societies, both present and past, have had religious beliefs that can provide an explanation of its members' origins and make some meaning of their lives. This presents a problem for scientists who have to reconcile their views with religion or reject it, since, as I will try to show, religion and science are incompatible. There is also another basic problem, for, as Tolstoy pointed out, 'Science is meaningless because it gives no answer to our question, the only question important for us: "What shall we do and how shall we be?" , Tolstoy was right in that science cannot provide moral guidance.

Nauka / Religia



160 Murray Gell - Mann, jeden z jej twórców, mówi: "Współczesną fizyką rządzi imponująca i bałamutna dziedzina, zwana mechaniką kwantową, którą wynaleziono pięćdziesiąt lat temu. Przetrwała ona wszystkie próby i przypuszczamy, że jest koncepcją prawidłową. Nikt jej nie rozumie, ale wszyscy wiedzą, jak ją stosować i jak odnosić do wszystkich zagadnień. Nauczyliśmy się więc żyć ze świadomością faktu, że nikt jej nie rozumie".

Murray Gell-Mann, one of the founders of modern physics, says: "All of modern physics is governed by that magnificent and thoroughly confusing discipline called quantum mechanics invented more than fifty years ago. It has survived all tests. We suppose that it is exacdy correct. Nobody understands it but we all know to. use it and how to apply it to all problems: and so we have learned to live with the fact nobody can understand it".

nauka



percepcja nauki
161 David Hume wyciągnął z tego logiczny wniosek i ujął go zwięźle: "Nasza najświętsza religia opiera się na wierze, nie na rozumie". Sprzeciwiając się tradycyjnej doktrynie o dopełnianiu się religii i nauki, Hume utrzymywał, że wykluczają się one wzajemnie.

The tradition of Averroes was taken to its logical conclusion by David Hume, who put it succinctly: 'Our most holy religion is founded on Faith, not on reason.' Opposing the traditional doctrine that science and religion were complementary, Hume maintained that they were mutually exclusive.

nauka

Nauka / Religia



162 Nauka bez religii jest ułomna, religia bez nauki ślepa.

Science without religion is lame, religion without science is blind.

Nauka / Religia



Ponoć cytat z Einsteina i Tołstoja
163 św. Anzelm: wiara szuka zrozumienia.

St Anselm: faith seeking understanding.

religia

nauka

Nauka / Religia



176 ludzie odnawiają się w każdym pokoleniu przede wszystkim dzięki klasom niższym, a w mniejszym stopniu dzięki średnim i wyższym.

our population is more largely renewed in each generation from the lower than from the middle and upper classes.

toń

popsor

żywe walczy

Biedokratyzacja

Arystokratyzacja



181 Do takiego wniosku skłania nas sentencja "Im lepiej zrozumiemy świat, tym większą będziemy mieli szansę na stworzenie sprawiedliwego społeczeństwa".

the better the understanding we have of the world, the better the chance we have to make a just society.

cel



Cel fizyki życia
189 że nauka nie udziela porad życiowych i nie ma żadnego wpływu na rozstrzyganie sporów moralnych. To politycy, prawnicy, filozofowie i wreszcie wszyscy obywatele muszą zadecydować, jaki model społeczeństwa pragną stworzyć.

science does not tell us how to live: that it has nothing to contribute on moral issues. It is the politicians, lawyers, philosophers and finally all citizens who have to decide what sort of society we will live in.

bilansowanie

Resergia

Fizyka Życia