| Strona |
Treść cytatu |
Słowa kluczowe / uwagi |
| 15 |
Mendel czasami nie odpowiadał na pytanie zgodnie z oczekiwaniami egzaminatora, ponieważ nie zgadzał się z ogólnie przyjętymi poglądami na jakiś temat. |
autorytet
naukowiec pasjonat
|
| 16 |
Jeśli chodzi o Mendla, dziedziną, którą opanował najlepiej, była matematyka, dzięki czemu prowadził swe eksperymenty z grochem z niespotykaną wówczas matematyczną skrupulatnością. |
naukowiec pasjonat
nadążność
|
| 16 |
Wybitni amatorzy zawsze mieli skłonność do przeciwstawiania się autorytetom, co zwykle przesparzało im wiele kłopotów. |
Fizyka Życia
! - dobry cytat
autorytet
naukowiec pasjonat
|
| 17 |
Biskup nie mógł zatem zamknąć klasztoru, choć miał na to wielka ochotę. Mimo to mógł narzucić pewne ograniczenia i uznał, że myszy Mendla muszą zniknąć. Przeszkadzało mu zwłaszcza to, że podstawą eksperymentów zakonnika była kopulacja.
Zupełnie nieświadomie biskup wyświadczył Mendlowi ogromną przysługę. Myszy uznawano za proste stworzenia o prymitywnych odruchach, w rzeczywistości jednak mają one skomplikowaną strukturę genetyczną. Wiadomo obecnie, że pod wieloma względami biologia myszy przypomina ludzką, dlatego często wykorzystuje się je w eksperymentach medycznych. Gdyby Mendel kontynuował badania na myszach, nie zdołałby dokonać swego przełomowego odkrycia. Złożoność organizmów tych stworzeń wypaczyłaby wyniki jego prac. |
przypadek
naukowiec pasjonat
zaburzenie
|
| 17 |
W dzisiejszych czasach Kościół katolicki docenia badania naukowe, wtedy jednak nie wszyscy jego dostojnicy byli do nich przychylnie nastawieni. Nie da się zaprzeczyć, że Kościół skompromitował się, gdy w 1638 roku zmusił Galileusza do wyparcia się przekonań o słuszności kopernikańskiego modelu Systemu Słonecznego (oficjalnie przeprosił za to dopiero papież Jan Paweł II w 1988 roku). |
religia
obrona instytucji
autorytet
|
| 21 |
W 1730 roku szwedzki botanik Carl von Linné, publikujący pod zlatynizowanym imieniem Carolus Linnaeus (Karol Linneusz) – pod którym zresztą znany jest do dziś – stworzył system klasyfikacji polegający na podziale żywych organizmów na dwa królestwa : zwierząt i roślin. Królestwo dzieliło się na kolejne kategorie systematyczne w hierarchii od najszerszych do najbardziej specyficznych w postaci klas, rzędów, rodzajów, gatunków oraz odmian w obrębie tego samego gatunku. Wraz z rozwojem wiedzy system ten stawał się coraz bardziej skomplikowany, dlatego teraz zamiast dwóch mamy pięć królestw, powstały też nowe podjednostki – dla zwierząt typy, a dla roślin działy – nadrzędne wobec klas. Stosowane są także podklasy będące jednostkami szerszymi od rzędów, oraz rodziny, które górują nad gatunkami (choć czasem są z nimi tożsame). Człowiek jest przedstawicielem królestwa strunowców , typu ssaków, klasy naczelnych, rzędu hominidów i rodzaju/gatunku Homo sapiens. System Linneusza wprowadzał porządek w pogrążonym dotąd w chaosie świecie przyrody, pozwalając każdemu, zarówno amatorowi, jak i uczonemu, dokładnie rozpoznać opisywany gatunek rośliny lub zwierzęcia. |
klasyfikacja
|
| 21 |
Mendel postanowił skrzyżować otrzymane mieszańce. Spodziewał się, że podwójna krzyżówka potwierdzi przewagę dominujących czynników dziedzicznych, takich jak wysokość roślin i barwa strąków. Ku jego zaskoczeniu rezultaty nie były identyczne. Część roślin wyrosła zgodnie z tym oczekiwaniem, ale inne nie zastosowały się do reguły. Trzeba było człowieka wielkiego ducha , by w tej sytuacji nie stracić nadziei. Czyżby teoria o dziedzicznych czynnikach dominujących i recesywnych okazała się niesłuszna? Na szczęście Mendel od początku eksperymentu korzystał ze swej wiedzy matematycznej. Teraz po sprawdzeniu starannie zanotowanych liczb, ukazało się rozwiązanie jeszcze większej tajemnicy. Za każdym razem drugie pokolenie roślin dziedziczyło cechy w stosunku 3:1, a więc zawsze na cztery osobniki trzy zachowywały czynnik dominujący, a jeden nie. Proporcja ta sprawdzała się dla każdej z siedmiu badanych cech. To nie mógł być przypadek, lecz ważna prawidłowość. Odkryta przez Mendla proporcja 3:1 stała się punktem wyjścia dla wysiłków setek XX-wiecznych uczonych próbujących odkryć pełen zapis kodu genetycznego żywych organizmów, nie wyłączając człowieka. |
obserwacja
Proporcja źródłem informacji
|
| 23 |
Musiało minąć jeszcze pół stulecia, by wykształciła się terminologia pozwalająca opisać rezultaty tych eksperymentów. Mimo to Mendel wykazał, ze istnieje zasadnicza różnica pomiędzy fenotypem (czyli zbiorem cech widocznych na zewnątrz) a genotypem (czyli budową genetyczną, w której występują dwa rodzaje genów przekazywanych kolejnym pokoleniom). |
definiowanie
Fenotyp / Genotyp
|
| 24 |
Towarzystwo niezwłocznie opublikowało 44-stronicowy dokument, a Mendel zamówił dla siebie 40-kopii, które następnie rozesłał do najznakomitszych europejskich uczonych nie wyłączając Karola Darwina. Część z tych egzemplarzy odnaleziono wiele lat później, gdy prace Mendla zyskały należny im rozgłos. Jednak na początku prawie nikt nie zwrócił na nie uwagi. W tamtych czasach tego typu publikacje miały postać wielokrotnie złożonych kart papieru, które należało rozciąć przed czytaniem. Egzemplarz, który otrzymał Darwin, a także kilka innych nie zostały nawet rozcięte, a więc odbiorcy ich nie przeczytali. |
rozprzestrzenianie się
naukowiec pasjonat
|
| 26 |
Do dziś można się zastanawiać nad pobudkami kierującymi cała trójką [naukowców: Hugo de Vries, Karl Correns i Eric von Tschermak]. Niewątpliwie duże znaczenie odgrywała zawiść i duma. |
Ahamkara
naukowcy
|
| 27 |
Co prawda zawsze znajdowali się jacyś uczeni, którzy kwestionowali sławę Mendla. Twierdzili, że rezultaty jego prac były zbyt „idealne”, a wyniki obliczeń naciągnięte. […] Nie podobało im się, że byle amatora uznaje się za twórcę dyscypliny, która w XX wieku uzyskała rangę jednej z najważniejszych dziedzin nauki, a w kolejnym stuleciu jej znaczenie może wzrosnąć jeszcze bardziej. Badania nad strukturą DNA, prace nad stworzeniem mapy ludzkiego genomu, klonowanie genetyczne modyfikacje płodu, mające na celu uchronienie go od dziedzicznych chorób, oraz stworzenie człowieka coraz bliższego ideałom – te najgłośniejsze zagadnienia genetyki wywodzą się z klasztornego ogródka, co może irytować niektórych uczonych. Wszelkie podobne wątpliwości przysłania jednak fakt, że prawa Mendla wciąż pozostają słuszne. A wszystko to spowodowały rządki sadzonek grochu w nasłonecznionym ogródku i w specjalnej szklarni, doglądane dziewięć długich lat przez coraz bardziej otyłego zakonnika, który samotnie zapoczątkował naukową rewolucję. |
naukowiec pasjonat
naukowcy
|
| 31 |
„Bycie podwórkowym astronomem ma swoje dobre strony. Jako amator masz więcej swobody. Nikt nie oczekuje, że cokolwiek odkryjesz. Nikt nie wymaga, byś wymyślał zaskakujące teorie lub prowadził badania, od których zależy twoja kariera”. |
samouk
|
| 41 |
W dziejach nauki nowe teorie często bywały ignorowane bądź spotykały się ze sprzeciwem co bardziej uznanych naukowców. Teorię ewolucji Karola Darwina krytykowano z ogromną zawziętością a pierwszej publikacji Alberta Einsteina z 1905 roku nie zrozumiał nikt z wyjątkiem Maksa Plancka. |
Syndrom Pioniera
|
| 62 |
Tytuły, pozycja i stopień naukowy nie są warunkiem wielkich osiągnięć. Bystry umysł, poświęcenie i zapał do ciężkiej pracy, na podjęcie której tym największym zwykle szkoda czasu, prowadzą do nadzwyczajnych wyników. |
naukowcy
|
| 94 |
W rozprawie opublikowanej w 1834 roku wprowadził kilka nowych terminów, używanych do dziś. Roztwór, przez który przepływa prąd elektryczny, nazwał elektrolitem, a proces jego rozkładu elektrolizą. Dla doprowadzeń prądu użył nazwy elektrody, przy czym dodatnią określił jako anodę, a ujemną jako katodę. Produktem rozkładu elektrolitycznego miały być jony, co po grecku oznacza podróżników. Do opisu eksperymentów elektromagnetycznych używano dotąd dość chaotycznego języka. Faraday wprowadził nazwy tak udane, że jego terminologia zyskała natychmiastową akceptację środowisk naukowych. |
definiowanie
nadawanie nazwy
|
| 95 |
Faraday nigdy nie wyszedł poza podstawową znajomość arytmetyki. Język, którym pisał swoje prace, był tak klarowny, że inni naukowcy chwytali w lot istotę opisywanych eksperymentów. Prostota i jasność wypowiedzi stanowiły bezcenną wartość także podczas prezentowania własnych i cudzych koncepcji na publicznych wykładach. Jednak kiepska znajomość matematyki niewątpliwie utrudniała mu opisywanie takich pojęć jak pole sił. |
komunikacja
samouk
|
| 112 |
Podobnie jak wielu innych uczonych-amatorów, Reber był z natury człowiekiem bardzo niezależnym. |
Syndrom Pioniera
|
| 114 |
Obok argumentów przeciwko teorii Wielkiego Wybuchu artykuł zawiera też akapit o położeniu, w jakim znajduje się każdy naukowiec, amator lub zawodowiec, gdy konsultuje się z ekspertami w danej dziedzinie. Reber opisuje sytuację, jaka zaistniała, gdy zastanawiał się nad możliwością lepszego odbioru sygnałów na falach długich na terytorium Tasmanii. „Prośba o radę jest formą pochlebstwa - jej adresat czuje, że musi stanąć na wysokości zadania. Udziela odpowiedzi, choć w normalnych okolicznościach prawdopodobnie by odmówił. Ludzie przeważnie mają swoje drobne przyzwyczajenia, które należą do ich świata. A tu przychodzi jakiś obcy i twierdzi, że jest inaczej. Oczywiście nie może mieć racji, w przeciwnym wypadku sami przecież by na to wpadli. W konsekwencji odpowiedź jest niekorzystna”. |
Syndrom Pioniera
|
| 163 |
„Naukowcy to snoby” - mawiała Susan. Mimo to było wielu uczonych, którzy ją cenili, jak choćby Robert Bakker. Zdawali sobie bowiem sprawę, że ona ma talent, a poza tym nie kieruje się własną korzyścią, lecz pasją i pragnieniem poznania. |
naukowcy
naukowiec pasjonat
|