|
Oszustwo zaczyna się od decydującego faktu, nieuchronnie oczywistego, lecz niemal powszechnie ignorowanego. Chodzi o to, że przyszłych wyników ekonomicznych gospodarki, przejścia od dobrych czasów do recesji czy depresji i na odwrót, nie da się przepowiedzieć. Istnieją bardziej niż bogate prognozy, lecz nie ma solidnej wiedzy. A wszystko wobec zróżnicowanej kombinacji niepewnych działań rządu, nieznanych zachowań korporacji i jednostek oraz, w szerszym świecie, pokoju i wojny. A także wobec nieprzewidywalnej innowacji technicznej i innej oraz reakcji konsumentów i inwestorów. Zachodzą zmienne oddziaływania eksportu, importu, przepływów kapitału i wywołane nimi reakcje korporacji, społeczeństwa i rządu. Stąd aż nazbyt oczywisty fakt: Łączny wynik nieznanych nie może być znany. Dotyczy to gospodarki jako całości, ale także konkretnego przemysłu czy firmy. Takie zawsze było ujecie przyszłości ekonomicznej. Takie zawsze będzie.
Niemniej w świecie gospodarki, a szczególnie finansów, przewidywanie nieznanego i niepoznawalnego jest zajęciem pielęgnowanym, a często dobrze wynagradzanym. Może być podstawą, choć często na krótko, opłacalnej kariery. Stąd biorą się rzekomo kompetentne osądy co do ogólnych perspektyw gospodarczych, a także widoków konkretnego przedsiębiorstwa, uczestniczącego w gospodarce i podległego jej wpływom. Mężczyźni i kobiety tego zawodu uważają – a inni uważają o nich – że dysponują wiedzą o nieznanym; sadzi się, że taka wiedza wynika z badań. Ponieważ to, co się prognozuje, odpowiada temu, co inni chcą słyszeć i co chcieliby wykorzystać czy z czego osiągnąć jakieś zyski, nadzieja albo potrzeba zakrywa rzeczywistość. Tak więc na rynkach finansowych chwalimy istotny błąd, nawet do niego zachęcamy.
Wspólny błąd ma też dobrze chroniona rolę. Przestaje być sprawą osobistą. Świat finansów utrzymuje wielka, aktywną, dobrze wynagradzaną wspólnotę opartą na nieuchronnej, choć na pozór wyrafinowanej ignorancji.
Powtórzmy: pracownicy i ludzie pracujący na własny rachunek, którzy opowiadają o przyszłych wynikach finansowych jakiegoś przemysłu czy firmy, zważywszy na nieprzewidywalny a decydujący wpływ szerszej gospodarki, nie widzą i zazwyczaj nie wiedzą, że nie wiedzą. Przewidywania firmy finansowej, ekonomisty z Wall Street czy doradcy finansowego co do ekonomicznych perspektyw korporacji – recesja, zaplanowane ożywienie czy utrzymujący się boom gospodarczy – uważa się za odzwierciedlające ekonomiczne i finansowe doświadczenie. Niełatwo też zaprzeczyć prognozie eksperta. Przypadkowe sukcesy w przeszłości oraz bogaty arsenał ilustracji wykresów, równań i pewności siebie potwierdzają głębię wiedzy. Stąd oszustwo.
|
Gospodarka niewinnego oszustwa. Prawda naszych czasów.
|
Galbraith, John Kenneth
|
9798388970268:55
07.02.2009
|