| Strona |
Treść cytatu |
Słowa kluczowe / uwagi |
| 10 |
Polityka i religia są wyrazem naszej głęboko zakorzenionej psychologii moralnej, a zrozumienie tych mechanizmów może się przyczynić do zgody między ludźmi. Na stronach tej książki pragnę złagodzić wzburzenie i gniew wzbudzane przez te tematy i osłabić ich zdolność do stwarzania głębokich podziałów. Chciałbym, aby zamiast tego zaczęły w nas budzić podziw, zachwyt i ciekawość.
Politics and religion are both expressions of our underlying moral psychology, and an understanding of that psychology can help to bring people together. My goal in this book is to drain some of the heat, anger, and divisiveness out of these topics and replace them with awe, wonder, and curiosity. |
Fizyka Człowieka
Fizyka Życia
Cel
|
| 45 |
Prorocy kwestionują status quo, czym czesto ściagają na siebie nienawiść rządzących.
Prophets challenge the status quo, often earning the hatred of those in power. |
Syndrom Prometeusza
rządzenie
Syndrom Pioniera
|
| 163 |
Kiedy pierwsze hominidy zeszły z drzew i zaczęły żyć w większych grupach na ziemi, istotnie wzrosło ryzyko zakażenia poprzez kontakt z innymi osobnikami albo z odpadkami. Psycholog Mark Schaller wykazał, że wstręt jest elementem czegoś, co określił mianem „behawioralnego systemu odpornościowego” – zbioru modułów poznawczych, które są aktywizowane przez oznaki zakażenia lub choroby u innych ludzi i które wywołują w nas chęć trzymania się z daleka od takich osób. Zapobieganie zakażeniu poprzez mycie produktów żywnościowych, przepędzanie trędowatych albo po prostu unikanie ludzi brudnych jest dużo bardziej skuteczne niż pozwolenie, aby zarazki wniknęły do Twojego organizmu, czemu towarzyszy nadzieja, że Twój biologiczny układ odpornościowy będzie w stanie wybić je do nogi.
When early hominids came down from the trees and began living in larger groups on the ground, they greatly increased their risk of infection from each other, and from each other’s waste products. The psychologist Mark Schaller has shown that disgust is part of what he calls the “behavioral immune system”—a set of cognitive modules that are triggered by signs of infection or disease in other people and that make you want to get away from those people. It’s a lot more effective to prevent infection by washing your food, casting out lepers, or simply avoiding dirty people than it is to let the microbes into your body and then hope that your biological immune system can kill every last one of them. |
Fizyka Człowieka
Ahamkara
|
| 203 |
Przedstawię pogląd, że natura ludzka, choć w przeważającej mierze samolubna, jest pokryta warstwą grupolubności, co wynika z faktu, że dobór naturalny działa równocześnie na kilku poziomach. Jednostki konkurują między sobą, a ta rywalizacja nagradza samolubność – której przejawem są również pewne formy strategicznej współpracy (nawet przestępcy potrafią ze sobą współpracować dla osobistych korzyści)[392]. Równocześnie jednak grupy konkurują z innymi grupami, a ta rywalizacja z kolei faworyzuje grupy złożone z mistrzów gry zespołowej – jednostek, które są gotowe współpracować i działać dla dobra grupy, nawet gdyby bardziej opłacało im się próżnować, oszukiwać lub opuścić grupę[393]. Te dwa procesy popychały naturę ludzką w różnych kierunkach, aby wytworzyć obserwowaną u współczesnych ludzi osobliwą mieszankę egoizmu i bezinteresowności.
I will suggest that human nature is mostly selfish, but with a groupish overlay that resulted from the fact that natural selection works at multiple levels simultaneously. Individuals compete with individuals, and that competition rewards selfishness —which includes some forms of strategic cooperation (even criminals can work together to further their own interests).[7] But at the same time, groups compete with groups, and that competition favors groups composed of true team players —those who are willing to cooperate and work for the good of the group, even when they could do better by slacking, cheating, or leaving the group.8 These two processes pushed human nature in different directions and gave us the strange mix of selfishness and selflessness that we know today. |
kryterium selekcji
GWG - Gra w grupie (PNWS)
współpraca
|
| 236 |
Durkheim przywołuje logikę doboru wielopoziomowego, wysuwając tezę, że istnieje nowy zbiór uczuć społecznych, które pomagają grupom (będącym realnymi bytami) w relacjach interspołecznych. Uczucia te zmieniają położenie włącznika trybu roju, wyłączają Ja, aktywizują powłokę grupolubności i pozwalają jednostce stać się „po prostu częścią całości”. Najważniejszym z Durkheimowskich uczuć wyższego rzędu jest „zbiorowe uniesienie”…
I find it stunning that Durkheim invokes the logic of multilevel selection, proposing that a new set of social sentiments exists to help groups (which are real things) with their “inter-social” relationships. These second-level sentiments flip the hive switch, shut down the self, activate the groupish overlay, and allow the person to become “simply a part of a whole.” The most important of these Durkheimian higher-level sentiments is “collective effervescence,” |
Fizyka Człowieka
kryterium selekcji
|
| 245 |
ludzie nie empatyzują z innymi na oślep. Nie synchronizują się z każdym, kogo spotykają. Jesteśmy warunkowymi istotami rojnymi. Wydajemy się bardziej skłonni odzwierciedlać zachowania innych i wczuwać się w ich położenie wtedy, gdy dopasowali się oni do naszego matriksu moralnego, niż w sytuacji, gdy naruszyli jego zasady[519].
people don’t just blindly empathize; they don’t sync up with everyone they see. We are conditional hive creatures. We are more likely to mirror and then empathize with others when they have conformed to our moral matrix than when they have violated it.[40] |
Fizyka Człowieka
religia
team building
|
| 245 |
U przedstawicieli naszego gatunku neurony lustrzane są jednak dużo lepiej połączone z okolicami mózgu odpowiedzialnymi za emocje, przede wszystkim z korą wyspy, a stamtąd – z ciałem migdałowatym i innymi elementami układu limbicznego[516]. Ludzie odczuwają cierpienie i radość innych w dużo większym stopniu niż pozostałe naczelne. Sam widok uśmiechniętej twarzy pobudza u nas neurony, które są aktywne, gdy sami się uśmiechamy. Drugi człowiek naprawdę uśmiecha się w Twoim mózgu, co sprawia, że czujesz radość i sam się uśmiechasz, przekazując uśmiech mózgowi kolejnej osoby.
But in humans the mirror neurons have a much stronger connection to emotion-related areas of the brain—first to the insular cortex, and from there to the amygdala and other limbic areas.37 People feel each other’s pain and joy to a much greater degree than do any other primates. Just seeing someone else smile activates some of the same neurons as when you smile. The other person is effectively smiling in your brain, which makes you happy and likely to smile, which in turn passes the smile into someone else’s brain. |
Fizyka Człowieka
|
| 246 |
Egoistyczni pracownicy są glaukończykami – dużo bardziej zależy im na sprawianiu dobrego wrażenia i otrzymaniu awansu niż na wspieraniu swojej firmy[522]. Natomiast organizacja, która wykorzystuje naszą pszczelą naturę, potrafi wzbudzić w swoich pracownikach dumę, lojalność i entuzjazm, dzięki czemu nie musi tak bardzo ich kontrolować. To podejście (nazywane przywództwem transformacyjnym)[523] wytwarza większy kapitał społeczny – buduje więzi zaufania, dzięki którym pracownicy wykonują większą pracę mniejszym kosztem niż w innych firmach. Pracownicy organizacji-rojów pracują ciężej, czerpią z pracy większą przyjemność i rzadziej odchodzą z firmy albo ją pozywają. W odróżnieniu od Homo oeconomicus, tworzą prawdziwy zespół.
Selfinterested employees are Glauconians, far more interested in looking good and getting promoted than in helping the company.[43] In contrast, an organization that takes advantage of our hivish nature can activate pride, loyalty, and enthusiasm among its employees and then monitor them less closely. This approach to leadership (sometimes called transformational leadership)[44] generates more social capital—the bonds of trust that help employees get more work done at a lower cost than employees at other firms. Hivish employees work harder, have more fun, and are less likely to quit or to sue the company. Unlike Homo economicus, they are truly team players. |
Fizyka Firmy
|
| 264 |
★
Dzisiaj dysponujemy ogromnym zbiorem danych empirycznych świadczących o tym, że religie rzeczywiście pomagają grupom w osiąganiu spójności, rozwiązywaniu problemu pasażerów na gapę i wygrywaniu w rywalizacji o przetrwanie na poziomie grupowym.
There is now a great deal of evidence that religions do in fact help groups to cohere, solve free rider problems, and win the competition for group-level survival.
|
religia
!! - super cytat
presja na wyzysk społeczny
|
| 264 |
ludzie częściej ściągają podczas testów, kiedy światła są przyciemnione[567]. Oszukują rzadziej, gdy w pobliżu znajduje się komiksowy wizerunek oka[568] albo kiedy badacze zaktywizowali w ich pamięci pojęcie Boga, prosząc ich o ułożenie zdań z rozsypanych słów, których część kojarzy się z Bogiem[569]. Stworzenie bogów, którzy wszystko widzą i którzy nienawidzą oszustów i ludzi niedotrzymujących słowa, okazuje się dobrym sposobem przeciwdziałania oszustwu i łamaniu przysiąg.
Kolejną pożyteczną innowacją kulturową są – według Atrana i Henricha – bogowie, którzy wymierzają kary zbiorowe. Kiedy ludzie wierzą, że bogowie mogą zesłać na całą wioskę suszę albo zarazę jako karę za cudzołóstwo popełnione przez dwie osoby, można mieć pewność, że mieszkańcy wioski będą dużo bardziej wyczuleni na każdy sygnał romansu pozamałżeńskiego (i dużo bardziej skłonni plotkować na ten temat). Gniew bogów istotnie zwiększa skuteczność wstydu jako narzędzia kontroli społecznej.
people cheat more on a test when the lights are dimmed.27 They cheat less when there is a cartoonlike image of an eye nearby,28 or when the concept of God is activated in memory merely by asking people to unscramble sentences that include words related to God.29 Creating gods who can see everything, and who hate cheaters and oath breakers, turns out to be a good way to reduce cheating and oath breaking.
Another helpful cultural innovation, according to Atran and Henrich, are gods who administer collective punishment. When people believe that the gods might bring drought or pestilence on the whole village for the adultery of two people, you can bet that the villagers will be much more vigilant for—and gossipy about —any hint of an extramarital liaison. Angry gods make shame more effective as a means of social control. |
natura człowieka uczciwego
team building
|
| 264 |
Nie potrzebujesz psychologa ani socjologa, żeby wiedzieć, iż ludzie zachowują się mniej etycznie, gdy sądzą, że nikt ich nie widzi.
You don’t need a social scientist to tell you that people behave less ethically when they think nobody can see them. |
natura człowieka uczciwego
|
| 276 |
★
Społeczeństwa, które odrzucają zewnętrzny szkielet religii, powinny się zastanowić, co się z nimi stanie w ciągu kolejnych pokoleń. Nie wiemy tego na pewno, ponieważ pierwsze społeczeństwa ateistyczne pojawiły się w Europie niedawno – w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat. Spośród wszystkich znanych społeczeństw są one najmniej skuteczne w transformowaniu zasobów (których mają bardzo dużo) w potomstwo (w ich wypadku bardzo nieliczne).
Societies that forgo the exoskeleton of religion should reflect carefully on what will happen to them over several generations. We don’t really know, because the first atheistic societies have only emerged in Europe in the last few decades. They are the least efficient societies ever known at turning resources (of which they have a lot) into offspring (of which they have few).
|
rachunek populacyjny
Cykl Społeczny
CŻI - Cykl Życia Imperium
żywe walczy
cel życia
|
|