Jak życie naśladuje szachy

Wkrótce zorientowałem się, że moje odpowiedzi budziły rozczarowanie słuchaczy. Ciężko pracowałem, ponieważ nauczyła mnie tego matka. To, ile ruchów naprzód przewidywałem, zależało od pozycji. Podczas gry próbowałem przywoływać w pamięci poprzedzające ją przygotowania i skalkulować warianty. Miałem dobrą pamięć, ale nie fotograficzną. Przed każdą grą zjadłem zazwyczaj solidny obiad składający się z wędzonego łososia i steku popijanego tonikiem. (Niestety, kiedy wszedłem w późne lata trzydzieste swojego życia, trener odpowiedzialny za moją kondycję fizyczną położył kres tej „diecie”) Każdego wieczoru, przed udaniem się na spoczynek myłem zęby. Nie był to szczególnie inspirujący materiał.

Wydawało się, że każdy szukał dokładnej metody, jakiejś uniwersalnej recepty mogącej każdorazowo służyć ludziom do osiągania wspaniałych wyników. Słynni pisarze pytani są o rodzaj papieru i pióro, którym się posługują, tak jakby te instrumenty ponosiły odpowiedzialność za to, co przelewają na papier.

Takie pytania świadczą oczywiście o nieporozumieniu faktu, iż każdy z nas jest jedyną w swoim rodzaju istotą stanowiącą wypadkowa milionów elementów i przemian zachodzących w nas od chwili zakodowania ich w naszym DNA aż po dzisiejsze popołudnie. Wszyscy tworzymy swoją unikalną formułę podejmowania decyzji i każdego dnia dążymy do wyciśnięcia z niej tego, co najlepsze, aby określić jej właściwości, ocenić zawdzięczane jej rezultaty i znaleźć sposoby jej ulepszania.

A ten, kto również wie, dlaczego, zawsze będzie jego szefem.
Ralph Waldo Emerson

Kiedy zajmujemy się rozwiązywaniem danego problemu nigdy nie zaczynamy od zera, lecz zawsze instynktownie, a nawet nieświadomie szukamy analogicznych przypadków. Wyrabiamy sobie pogląd na temat ich autentyczności i zastanawiamy się, czy posługując się lekko odmiennymi składnikami, można wypracować podobne rozwiązanie.

Zdolność do maksymalnie efektywnego wykorzystywania własnych możliwości w codziennym życiu może nie być tak oczywista, jak umiejętności wynikające ze sprawności fizycznej, jednak to właśnie tę zdolność Michael Jordan pielęgnował w ciągu całej swojej kariery i stanowi ona talent, który wszyscy powinni próbować w sobie rozwijać.

Podobnie ma się sprawa z sytuacjami w pracy. Jeśli ktoś wykonuje powtarzalne czynności, może mu być trudno kreatynie pracować i zachowywać czujność wobec pojawiających się szans. Jeśli każda analiza nieustannie, za każdym razem, kończy się tymi samymi wnioskami, nasz instynkt powoli popada w odrętwienie. To, co powinno być poszukiwaniem doskonałości i najlepszego rozwiązania, w końcu przekształca się w mentalność każącą zadowalać się “wystarczająco dobrym” rozstrzygnięciem. Musimy utrzymywać się w stanie gotowości, tak abyśmy mogli polegać na naszym instynkcie i rozwijać go, zamiast popadać w intelektualną rutynę.

Nawet najbardziej niejasne przeczucie opiera się na czymś uchwytnym – na jakiejś wiedzy, nawet jeśli może ona być gdzieś głęboko ukryta w najniższych warstwach naszej świadomości. Pozytywne wrażenie, jakie wywiera na nas nowy współpracownik, może być wywołane zakorzenionym gdzieś głęboko wspomnieniem dotyczącym głosu, twarzy czy imienia innej osoby. To, że nie umiemy tego wytłumaczyć lub zrozumieć, nie oznacza, że nie istnieje potężna siła ponownie wydobywająca wiedzę na powierzchnię.

Każdy, kto tylko jest sensownie kompetentny i dysponuje odpowiednimi zasobami, może rozwiązać zagadkę, jeśli została przedstawiona jako coś, co wymaga rozwiązania. Możemy pominąć subtelne oceny i bezpośrednio przejść do rozważania możliwych rozwiązań, zanim nie trafimy na właściwe.

Niepewność jest znacznie większym wyzwaniem.

Zamiast natychmiast poszukiwać rozwiązania kryzysu, musimy nieustannie zadawać sobie pytanie: “Czy dochodzi do sytuacji kryzysowej?”

Wielki sukces, z którym wiąże się minimalne ryzyko niepowodzenia jest celem, który przyświeca wielu osobom, zwłaszcza w środowisku nowoczesnej polityki i handlu.