Mój udział w kontrwywiadzie Armii Krajowej

Oddział ten od początku swojego istnienia zajął zdecydowanie wrogie stanowisko wobec Armii Krajowej. Wrogość ta stale była podsycana przez propagandę PPR. Miejscowi członkowie PPR, będący jednocześnie czynnymi członkami ich oddziału partyzanckiego, głosili otwarcie, że AK jest dla nich wrogiem wewnętrznym, którego należy zwalczać na równi z wrogiem zewnętrznym, to jest hitlerowskim okupantem. Ten wrogi stosunek gwardzistów wobec naszych ludzi przejawiał się szczególnie ostro w takich miejscowościach, jak Przełaj, Mstyczów i Węgrzynów. Członków naszej organizacji ochrzczono mianem „sikorszczaków”.

Wrogość członków PPR i ich gwardzistów wobec naszych ludzi przejawiała się najczęściej w formie gróźb. Nachodzono bezprawnie obejścia gospodarskie i mieszkania naszych członków, dopuszczano się przy tym rabunków i wszelkiego rodzaju gwałtów. Były także wypadki zabierania przemocą naszym ludziom uzbrojenia. Jednym słowem nieodpowiedzialne elementy z PPR świadomie stosowały wobec członków AK terror fizyczny i psychiczny. W podobny sposób gwardziści postępowali z ludźmi nie należącymi do żadnej konspiracyjnej organizacji. Tu również dopuszczano się rabunków i zmuszano do różnego rodzaju świadczeń na rzecz oddziału GL.

I jeszcze jedna sprawa. Tuż po zorganizowaniu oddziału GL wstąpiło w jej szeregi wielu młodych ludzi z okolicznych wsi. Jedynym pragnieniem tych młodych chłopców była walka zbrojna z okupantem. Po pewnym czasie większość z nich zaczęła z oddziału uciekać. Różne były tego przyczyny. Jednym nie odpowiadały hasła polityczne głoszone przez PPR, inni nie chcieli uczestniczyć w napadach rabunkowych, a jeszcze inni zrazili się rozprężeniem panującym w oddziale. Uciekinierów tych dowódca oddziału i jego zwierzchnicy uznawali za dezerterów i skazywali na karę śmierci. Wszczynali też od razu poszukiwania tych ludzi. Wiadomym mi jest, że kilku z nich schwytano i od razu rozstrzelano. Tak się złożyło, że niektórzy z tych byłych gwardzistów wstąpili do oddziału „Marcina”. Ponieważ tam mściwa dłoń „Tadka Białego” nie mogła już ich dosięgnąć, więc zaczęto prześladować najbliższych ich krewnych, nachodzono ich mieszkania i grożono likwidacją.

Od połowy 1943 r. o tych wszystkich agresywnych poczynaniach oddziału „Tadka Białego” i jego ludzi zaczęły napływać coraz częściej i coraz liczniej alarmujące meldunki od komendy naszego obwodu oraz od dowódcy oddziału „Marcina”. Również znaczna część miejscowej ludności znajdująca się poza kręgiem ruchu konspiracyjnego poczęła narzekać i żalić się na bezprawne poczynania gwardzistów. W początku trzeciego kwartału 1943 r. sytuacja stała się wprost nie do zniesienia. Były wypadki, że do mnie, do kripo, przychodzili ludzie i skarżyli się, że zostali obrabowani i pobici przez znanych im osobiście gwardzistów.

W tej anormalnej sytuacji ówczesny dowódca oddziału „Marcina”, pod naciskiem znacznego odłamu miejscowego społeczeństwa oraz znaczącej części jego żołnierzy został po prostu zmuszony do podjęcia trudnej decyzji o wyprawie przeciw rozwydrzonym gwardzistom. Wyprawa ta była zwykłym aktem samoobrony. Jej zasadniczym celem było poskromienie oddziału „Tadka Białego”, a szczególnie jego dowódcy, którego agresywna działalność miała wszelkie cechy walki bratobójczej, i to w sytuacji śmiertelnego zagrożenia ze strony hitlerowskiego okupanta. Przebieg i ostateczny rezultat akcji oddziału „Marcina” przeciwko gwardzistom przedstawiłem wcześniej. Muszę jednak zaznaczyć, że po tej akcji na jakiś czas gwardziści zaniechali swojej nieodpowiedzialnej i agresywnej działalności wobec miejscowych członków AK.

Ogółem zamordowano wtedy 16 osób.