!

[…] Work and consumption wasn't enough. The vision and orientation - these two basic social needs were not properly met. And were efficiently used by the communists. Over time, their efficiency was proved right.

Indeed, many people accept the ideas of science because they have been told that these ideas are true rather than because they understand them.

more recently, the revolution in molecular biology changed the paradigm from metabolism to information.

A widely held view is that creativity in science is based on what is known as evolutionary epistemology or the chancepermutation model. In essence, this model suggests that scientists randomly generate theories, of which the good ones survive since they are selected because of their explanatory powers.

There was no inevitability that science should have arisen in Greece, or that it should have been sustained by the intellectual climate of Christianity and capitalism.

As the mathematician David Hilbert once expressed it, the importance of a scientific work can be measured by the number of previous publications it makes it superfluous to read.

Such a failure is undoubtedly culturally determined, the culture being one that adopts a scientific approach.

Kooperacja, która jest naturalna i wynika z jednolitości genetycznej grupy u owadów socjalnych, w niejednolitej genetycznie grupie ludzkiej wymagała podtrzymania – pewnej substytucji dla tej niejednorodności genetycznej. Taką substytucją są normy moralne przeciwstawiające się biologicznemu dyktatowi genów. One to, zmieniając repertuar zachowań osobników należących do grupy, umożliwiają grupie istnienie i trwania. W przeciwnym przypadku konflikty wynikające z maksymalizacji fitness poszczególnych osobników zniszczyłyby możliwości grupy do działań, czyli, jak mówi Bertalanffy, do sumacyjnego efektu działań wyspecjalizowanych elementów systemu.

Już dawno zdałem sobie sprawę, że najlepszym przepisem na sukces jest przebywanie w towarzystwie ludzi gorliwie i z entuzjazmem podchodzących do tego co robią, bo nie ma nic bardziej zaraźliwego od entuzjazmu.

Dostawy zawodziły, higiena wołała o pomstę do nieba (największym wrogiem były choroby), a głupotę dowództwa (w armii brytyjskiej sprzedawano jeszcze wtedy stopnie oficerskie) uwiecznił w naiwności ducha Tennyson w wierszu Szarża lekkiej brygady.
Ale u Rosjan było gorzej.

Deliveries failed, hygiene cried to heaven for vengeance (the biggest enemy was disease), and the stupidity of command (the British Army sold officer ranks at this time) was immortalized by Alfred, Lord Tennyson in the poem The Charge of the Light Brigade.
But, with the Russians, it was worse.

Odbiega to zasadniczo od tego, z czym mogliśmy się spotkać w Chinach, gdyż to, co robiono w Chinach, nie stanowiło nigdy przedmiotu sporów publicznych, a zwłaszcza sporów, podczas których można było utracić twarz. Chodziło raczej o to, by wpaść na pomysł i przekonać do niego cesarza. To ostatnie wiązało się skądinąd z dużym ryzykiem – los uczonego, który rozgniewał Cesarza, bywał w Chinach straszny. Wielu zostało wykastrowanych, wielu uśmierconych – prawdziwy koszmar. Liczył się tylko Cesarz, przekonywanie równych sobie było nieistotne.

Na takie stanowisko nadaje się wyłącznie bezduszny, cwany cham na tyle silny by stanowić przeciwwagę dla chamstwa, cwaniactwa, siły i bezwstydności. Takim człowiekiem był Pałkin, i co więcej był to człowiek wyjątkowy. Znaleźć na jego miejsce kogoś innego było niemożliwością. Pałkin doskonale zdawał sobie z tego sprawę i dlatego w praktyce był większym bogiem niż dyrektor. To on trzymał dyrektora w szachu, a nie na odwrót. Składanie do dyrektora skarg na Pałkina było nie tylko bezcelowe, lecz wręcz niebezpieczne: życie wasze i waszej rodziny mogło zamienić się w jedną wielka udrękę. Zdarzało się, że wysiedlał z wioski po prostu ludzi mu niewygodnych albo dawał mieszkanie tym, którzy mu się podobali. Bez przestrzegania jakichkolwiek praw, tak po prostu według własnego uznania.

The teachers were all intellectuals in their fifties, who discovered they had no marketable skills after the school system stopped paying their salaries.

Początkowo marksizm używał nauki do wzmocnienia swego wpływu na masy poprzez ukazywanie religii jako zbioru przesądów i zabobonów. Jednakowoż dzisiejsza nauka odkrywa zakłamanie marksizmu, pokazując jednocześnie wagę religii w rozwoju społeczeństw.

[…]

Nie mogę rozwinąć tutaj tej myśli; ale gdy dobrze się nad tym zastanowić dojdzie się do przekonania, że między dwiema ludzkimi zbiorowościami umiejscowionymi w tak odmiennych warunkach – wszystko musi różnić się: zwyczaje, tradycja, oceny, organizacja, moralność, religia; i to do tego stopnia, że te same słowa używane do wyrażenia najbardziej zasadniczych związków, jak „rodzina”, „własność”, „wolność”, „zasługa”, „społeczność”, „rząd”, „republika”, „lud” nie przedstawiają w jednej zbiorowości tych samych idei, jakie przedstawiają w drugiej. Lud wojowników szybko zrozumie, że Rodzina może osłabiać rozwój oparty na polityce militarnej (sami czujemy to dobrze gdyż zabraniamy zakładania rodzin naszym żołnierzom); a zarazem źle jest, gdy populacja nie wzrasta. Jak rozwiązać ten problem? Tak, jak uczynili to Platon w teorii a Likurg w praktyce: poprzez promiskuityzm [pozbawione więzi emocjonalnej, przypadkowe kontakty seksualne z często zmienianymi partnerami - Nota wydawcy polskiego]. A Platon, Likurg – to przecież imiona, które zwykło się wymawiać tylko z uwielbieniem.

Jeśli chodzi o Własność – zaprzeczam, że w całej Starożytności znajdzie się jakaś jej wystarczająca definicja. To my mówimy: „Człowiek jest właścicielem samego siebie”, a w konsekwencji – swych uzdolnień, więc i produktów swych umiejętności. Ale czy Rzymianie mogli tak rozumieć to pojęcie? Czy posiadacze niewolników mogli powiedzieć: „Człowiek należy do samego siebie”?

Czy pogardzając pracą mogli jednocześnie mówić: „Człowiek jest właścicielem wytworów swych umiejętności”? Oznaczałoby to wprowadzanie do ich systemu społecznego zbiorowego samobójstwa. Na czym więc czasy antyczne nakazywały oprzeć własność? Na prawie – idea to szkodliwa, najbardziej szkodliwa spośród zastosowanych w świecie, gdyż usprawiedliwia użycie i nadużycie nazywania w ustawie „własnością” wszystkiego, co się żywnie spodoba, nawet rzeczy skradzionych, nawet człowieka.

W tamtych barbarzyńskich czasach także i wolność nie mogła być lepiej rozumiana. Cóż to jest wolność? To całość swobód. Byt wolny, poddany własnej odpowiedzialności w myśleniu i działaniu, w mowie i w piśmie, w pracy i wymianie dóbr, w kształceniu się i nauczaniu innych – ten jedynie jest wolnym bytem. Jakiś zdyscyplinowany naród, stojący nieustannie wobec potrzeby walki bez końca – czy może w ten sposób pojmować Wolność?

Nie, Rzymianie hańbili ten wyraz sprowadzając jego sens do swoistej odwagi w ich wewnętrznych wojnach, do jakich pobudzał ich podział łupów. Wodzowie chcieli wszystkiego; lud domagał się swojej części. Stąd brały się te burze na Forum, emerytury na Wzgórzu Awentyńskim, prawa rolne, interwencje trybunów, popularność konspiratorów; stąd owa maksyma: „Malo periculosam libertatem” [łac. „Wolę niebezpieczną wolność” – Nota wydawcy polskiego], etc., która weszła do naszego języka i którą ozdabiałem w kolegium moje szkolne podręczniki:

O, Wolności! Niech twe burzliwe żywioły Mają powabny urok dla odważnych serc!…

Piękne przykłady, wysublimowane wskazówki, cenne ziarna do zasiewania w duszy francuskiej młodzieży!

Cóż powiedzieć o rzymskiej moralności? A nie mówię tu o związkach między ojcem a synem, mężem a żoną, patronem a klientem, panem a niewolnikiem, człowiekiem a Bogiem, związkach, które samo tylko istnienie niewolnictwa musiało przekształcać w sieć okropieństw; chcę tylko zatrzymać się przy tym, co nazywa się piękną stroną rzymskiej republiki, nad patriotyzmem.

Cóż to jest, ten rzymski patriotyzm? Nienawiść do obcego. Zniszczyć każdą cywilizację, zdławić wszelki postęp, wyprawiać się w świat z pochodnią i mieczem, przykuwać łańcuchami kobiety, dzieci i starców do triumfalnych rydwanów – to była ta chwała, to była ta cnota. Dla tych okrutników zarezerwowany był marmur posągów i pieśni poetów. Ileż to razy nasze młode serca mocno biły ze wzruszenia, i, niestety, z pragnienia uczestnictwa w podobnym spektaklu! W ten właśnie sposób nasi profesorowie, czcigodni księża, siwowłosi i pełni miłosierdzia, przygotowywali nas do cywilizowanego, chrześcijańskiego życia, tak wielka jest potęga umowności.

1. Uczciwa rachunkowość to fundament dobrego zarządzania

2. Transparentność działań partii i rządu

3. Stabilność przez zdrowy pieniądz i jednoznaczną politykę monetarną

4. Praca pracowników służby publicznej musi być zorientowana na rezultaty

5. Reformy sektora prywatnego w kierunku wolnej gospodarki

6. Wiedzę czerpmy z historii

7. Zwalczać chorobę, a nie objawy

8. Reformy muszą być równomiernie rozłożone

9. Uwikłaj opozycję propozycjami

10. Kluczem jest szybkość działania

11. Kluczem jest zdecydowane działanie

12. Aby wygrać należy dobrze zarządzać prowadzoną narracją

13. Zaufanie do liderów zależy od ich spokoju i pewności

14. Nigdy nie można ignorować obywateli

15. Przywódcy znani dobrze z lekcji historii wiedzieli, że są liderami wszystkich ludzi, a nie tylko swoich zwolenników

16. Należy uregulować przeprowadzone reformy w taki sposób, żeby nie dało się ich łatwo odwrócić

Nejc Zaplotnik

Bacon krytykował średniowieczną naukę za to, że bazowała na wiedzy pochodzącej od autorytetów. W kręgach nauk społecznych mamy dziś do czynienia z identycznym problemem i silną dogmatyzacją. Łatwo to zaobserwować, kiedy politycy zaczynają opowiadać o swoich ulubionych pomysłach i ideologiach, na przykład o rzekomo dyscyplinującym wpływie mundurków szkolnych albo o zaletach straszenia więzieniem młodzieży, która podpadła wymiarowi sprawiedliwości. Nie widzą potrzeby prowadzenia badań i zbierania danych, ponieważ ich stanowisko wynika z przekonań albo doznanego olśnienia.

Ten nawyk zakładania, że rozumie się dane zjawisko, utrzymuje się w naukach społecznych za sprawą powszechnych błędów narracji, które sprawiają, że świat wydaje się nam mniej złożony, niż jest w rzeczywistości. Przyjemne, wygodne, intuicyjne wyjaśnienia (przypomnijmy sobie program Scared Straight!) dają nam złudne wrażenie wiedzy.

Pod koniec X wieku w niektórych częściach północnych Chin zaczął się rozwijać przemysł żelazny. Do 1018 roku huty produkowały około 35 000 ton rocznie, co było niewiarygodnym osiągnięciem na tamte czasy, a sześćdziesiąt lat później mogły wyprodukować ponad 100 000 ton. To nie była operacja rządowa. Osoby prywatne skorzystały z okazji, jaką stwarzał duży popyt na żelazo oraz dostawy łatwo wydobywanej rudy i węgla. Dzięki hutom i odlewniom zlokalizowanym wzdłuż sieci kanałów i żeglownych rzek, żelazo można było łatwo sprowadzać na odległe rynki. Wkrótce ci nowi chińscy hutnicy czerpali ogromne zyski i reinwestowali w rozbudowę swoich hut i odlewni. Dostępność dużych zapasów żelaza doprowadziła do wprowadzenia żelaznych narzędzi rolniczych, które z kolei zaczęły zwiększać produkcję żywności. Krótko mówiąc, Chiny rozpoczęły „rewolucję przemysłową”.

Ale potem wszystko ustało tak nagle, jak się zaczęło. Pod koniec XI wieku produkowano tylko niewielkie ilości żelaza, a wkrótce potem huty i odlewnie zostały doprowadzone do ruiny. Co się stało?

Mandaryni na dworze cesarskim zauważyli, że niektórzy przedstawiciele pospólstwa bogacili się na produkcji i zatrudniali chłopów za wysokie wynagrodzenie. Uznali to za zagrożenie dla wartości konfucjańskich i spokoju społecznego. Zwykli ludzie muszą znać swoje miejsce; tylko elita powinna być zamożna. Ogłosili więc państwowy monopol na żelazo i przejęli wszystko. I to jest odpowiedź na nasze pytanie. Jak podsumował dziewiętnastowieczny historyk Winwood Reade, przyczyna wielowiekowej stagnacji gospodarczej i społecznej w Chinach jest prosta: Własność prywatna była niepewna. W tym jednym zdaniu zawarta jest cała historia Azji.

Late in the tenth century an iron industry began to develop in parts of northern China. By 1018 the smelters were producing an estimated 35,000 tons a year, an incredible achievement for the time, and sixty years later they may have been producing more than 100,000 tons. This was not a government operation. Private individuals had seized the opportunity presented by a strong demand for iron and the supplies of easily mined ore and coal. With the smelters and foundries located along a network of canals and navigable rivers, the iron could be easily brought to distant markets. Soon these new Chinese iron industrialists were reaping huge profits and reinvesting heavily in the expansion of their smelters and foundries. The availability of large supplies of iron led to the introduction of iron agricultural tools, which in turn began to increase food production. In short, China began to enter an “industrial revolution”.

But then it all stopped as suddenly as it had begun. By the end of the eleventh century, only tiny amounts of iron were produced, and soon after that the smelters and foundries were abandoned ruins. What had happened?

Eventually, Mandarins at the imperial court had noticed that some commoners were getting rich by manufacturing and were hiring peasant laborers at high wages. They deemed such activities to be threats to Confucian values and social tranquility. Commoners must know their place; only the elite should be wealthy. So they declared a state monopoly on iron and seized everything. And that was that. As the nineteenth-century historian Winwood Reade summed up, the reason for China’s many centuries of economic and social stagnation is plain: Property is insecure. In this one phrase the whole history of Asia is contained.