mechanizm totalitaryzmu

"Tego dnie mieliśmy zacząć od musztry pojedynczego żołnierza, pokazać, jak potrafimy dowodzić pododdziałem. Rozpoczęły się przygotowania. Do swojego oddziału wybrałem jedenastu postawnych młodzieńców-czerwonoarmistów wzrostu od 175 do 180 centymetrów. Zaczęliśmy. (…) Musztra, zajęcia polityczne, czyszczenie broni i spacer w szeregu po okolicznych drogach, z piosenkami. (…) I tak codziennie, przez miesiąc. (…) Jednym się przejmowałem: w porównaniu z innymi niezbyt dobrze panowałem nad tonem dowódczym. Nie chodziło mi: "Rrraz, rrraz, raz, dwaa, trzyyyy…" albo "Pobudkaaa!". Nie dawałem rady.

Wtedy postanowiłem działać sposobem Demostenesa: regularnie wychodziłem na górę i tam krzyczałem! Właśnie krzyczałem - z całych sił, głośno, jak oszalały, a później recytowałem wiersze, wykrzykiwałem rozkazy, pojedyncze słowa, śpiewałem. (…) Po wspaniałym zwycięstwie w musztrze miałem nowy kłopot. Teraz do dowódcy należało przechodzić za każdym razem w pełnym rynsztunku. A pełny rynsztunek - to znaczy z szablą i ostrogami. Znów problem! Raz wziąłem szablę i o mało się nie przewróciłem: zaplątała mi się między nogami. Żeby trzymać fason najlepszego znawcy musztry, musiałem włożyć w to wszystko sporo pracy, i każdego ranka w swoim gabinecie sumiennie ćwiczyłem". Szanowny czytelniku, jak sądzisz - o czym to jest? To dwukrotny Bohater Związku Radzieckiego, wybitny oblatywacz, marszałek lotnictwa J. Sawicki z upojeniem opowiada w pamiętnikach, jak wiosną 1941 roku stracił cały miesiąc na doskonalenie "Rrraz, rrraz, raz, dwaa, trzyyyy…" A jaką funkcję pełnił wiosną 1941 roku 28-letni kapitan Sawicki? Odpowiadam - dowodził 29. Dywizją Lotnictwa Myśliwskiego. A kim był ten idiota - inne słowo tu nie pasuje - który wiosną 1941 roku odrywał dowódcę dywizji lotniczej na przegląd piosenki żołnierskiej, a potem jeszcze wymagał chodzenia po lotnisku w ostrogach i z szablą? To dowódca Frontu dalekowschodniego, bohater wojny domowej, generał armii Apanasienko. Powiadają, że jeden z najlepszych…

Krótko mówiąc, sztaby bardziej przypominały szkolne klasy dla dzieci opóźnionych w rozwoju aniżeli „mózgi armii”. Nie można przyjmować poważnie twierdzeń o tym, że „pracując w ogromnym napięciu” generałowie „nabierali pewnego doświadczenia w dowodzeniu operacją”, a pracownicy oddziału operacyjnego „zdobywali nawyki konieczne do opracowania i dostarczania wojskom różnorodnych dokumentów bojowych”.

Przyznawałam mu całkowitą rację. Państwa nie obchodziło, z czego wyżywią się rolnicy, gdy będą starzy i chorzy. Ich marzenie o synu, który miał byc podporą na starość, zakorzenione było w tradycji i doświadczeniach.

Ale grupa robocza musiała wykonać zadanie powierzone jej przez wyższą instancję. Nic nas więcej nie obchodziło. Wszyscy wiedzieli, jak bardzo prawdziwe były słowa tego rolnika, ale jeślibyśmy mu odpuścili, nie wykonalibyśmy powierzonej nam pracy i moglibyśmy zostać zwolnieni lub zdegradowani za zaniedbania na służbie.

Także inne deklaracje władzy zapewniają, że generałowie mają obowiązek respektować ten ustawowy nakaz. Jest to perfidna propaganda, gdyż właśnie w tym czasie „piekielne komuny” rozpoczynają – 17 stycznia – zagładę całego regionu. Wobec niemal nieuniknionej śmierci jedyną szansą na przeżycie staje się powstanie, ta spontaniczna akcja może wesprzeć opór możliwy jeszcze w południowej części regionu.

19 sierpnia [1934 – przyp. JF] w Niemczech odbywa się referendum. Według oficjalnych wyników prawie 90% głosujących popiera nieograniczoną władzę Hitlera jako głowy państwa, rządu, lidera partii i naczelnego wodza sił zbrojnych.

– Terror, głód – narzekają. – Zabrali nam paszporty i przez dwa i pół roku usiłowaliśmy wydostać się z Rosji. Wysłaliśmy dwóch pracowników do wiosek, gdzie chleba nie było przez pół roku. Wszystkie statystyki są kłamstwem. Produkcja maleje, a nie rośnie. Młodzi komsomolcy mają większą władzę i lepsze zarobki niż starsi, wykwalifikowani pracownicy. Wielu robotników zniknęło, gdy odważyło się krytykować reżim. Wszyscy specjaliści wyjeżdżają. Bóg raczy wiedzieć, co stanie się z maszynami. Robotnicy nie mają sił.

W Niemczech prawie każda dziewczyna między czternastym a dwudziestym pierwszym rokiem życia należy do BDM [Związek Niemieckich Dziewcząt, coś w rodzaju żeńskiego Hitlerjugend - przyp. JK]. Te, które do niego nie wstąpiły, są traktowane jak wrogowie Państwa.

– Polacy! – krzyczała z obrzydzeniem. – Polacy! Czesi!
Francuzi! Die Englinder! Wszyscy równie wstrętni. Wszyscy nienawidzą Niemiec, bo znowu są silne i potężne. Ale niech nas nienawidzą. Pokażemy im. Należy ich wszystkich zmieść z powierzchni ziemi. Bestie. Tym dokładnie są. Zwierzętami!

Przez dwadzieścia minut opowiadała dziewczętom straszliwe historie o rabunkach, gwałtach, o morderstwach, jakich dopuszczali się polscy żołnierze w niegdyś niemieckim korytarzu polskim. Dziewczęta siedziały, zafascynowane. Kiedy lekcja dobiegła końca, w ich sercach płonęła nienawiść do Polaków.

Zrozumiałem, jak poważnie Pimpf traktuje swoją rangę, kiedy rozmawiałem z Hermannem P, załamanym niemieckim ojcem, którego synowi odmówiono pozwolenia na uczestnictwo w ćwiczeniach na zakończenie szkolenia jego oddziału. Jego Leistungsbuch była pełna znakomitych ocen, sprostał surowym wymaganiom. Powiedziano mu jednak zupełnie otwarcie, że nie doczeka się promocji, ponieważ jego ojciec nie jest tak dobrym nazistą, jakim powinien być!

Chłopiec wiedział, co to znaczy. Jeżeli nie awansuje do Jungvolk, nigdy nie będzie mógł wstąpić do Hitlerjugend. Bez Hitlerjugend nie będzie SA. Bez SA nie będzie stanowiska, pracy, rangi, niczego.

– Kilka dni temu znalazłem go nieprzytomnego na podłodze w kuchni – powiedział mi ojciec. – Kiedy z jego matką byliśmy na ćwiczeniach przeciwlotniczych, uszczelnił drzwi gazetami i włączył gaz. Ledwo go odratowaliśmy. Teraz podpisałem papier, że wstąpię do Arbeitsfront i będę aktywny w Partii. W końcu ja już swoje przeżyłem. Walczyłem w ostatniej wojnie i tak dalej. Ale chłopiec musi mieć szansę. Zaniósł podpisany papier do swojego Gruppenleitera. Teraz go awansują.