naukowcy

[przytoczonych jest 18 różnych definicji]

Jak widać, jedynym wspólnym elementem tych definicji jest wyraz „osobowość”.

Ta mnogość definicji bywa wysnuwana jako argument, jakim to trudnym pojęciem jest „osobowość”, skoro nikomu nie udało się dotychczas należycie go zdefiniować. Tymczasem jest to tylko trzymanie się wyrazu „osobowość” i snucie domniemań, co też takiego miałby on znaczyć, jak gdyby tkwiła w nim jakaś ukryta treść, którą trzeba wykryć. Autorzy tych definicji nie zauważają, że zamiast nauki uprawiają leksykografię.

Z ilu połów składa się akademicki mecz koszykówki?
a. 1 b. 2 c. 3 d. 4

Ile punktów można zdobyć za trzypunktowy rzut z boiska?
a. 1 b. 2 c. 3 d. 4

Prawdopodobnie wymogiem umysłu ludzkiego jest posiadanie jednolitej i spójnej wizji świata. Brak jej wywołuje lęk i schizofrenię. I trzeba przyznać, że w kwestii jedności i spójności objaśnienie mityczne znacznie przewyższa wyjaśnienie naukowe. Nauka nie dąży bowiem od razu do całkowitego i definitywnego wyjaśnienia Wszechświata; funkcjonuje tylko lokalnie. Przeprowadza na zjawiskach eksperyment szczegółowy i przez to dochodzi do opisywania i definiowania. Zadowala się odpowiedziami cząstkowymi i tymczasowymi. Wszelkie inne natomiast systemy wyjaśniania: magiczne, religijne czy mityczne, inaczej niż nauka, ogarniają wszystko. Dotyczą wszystkich dziedzin. Odpowiadają na wszystkie pytania. Tłumaczą pochodzenie, teraźniejszość, a nawet przyszłość Wszechświata. Można oczywiście odrzucać typ eksplikacji oferowany przez mit czy magię. Nie można jednak im odmówić jednolitości i spójności, albowiem odpowiadają one bez najmniejszego wahania na każde pytanie oraz rozwiązują wszystkie trudności przez prosty i jedyny argument a priori.

Nauka w pytaniach, jakie stawia, i w odpowiedziach, których poszukuje, na pierwszy rzut oka wydaje się mniej ambitna niż mit. Początek nowożytnej nauki zaczyna się w istocie od tej chwili, gdy pytania ogólne zostały zastąpione przez pytania ograniczone; do momentu, w którym w miejsce pytań: „Jak został stworzony Wszechświat?” „Z czego jest utworzona materia?” „Czym jest istota życia?”, zaczęto zadawać sobie pytania typu: „Jak spada kamień?” „Jak płynie woda w rurze?” „Jaki jest obieg krwi w ciele?”. Zmiana ta przyniosła niespodziewany rezultat. Podczas gdy na pytania ogólne otrzymano tylko odpowiedzi ograniczone, pytania ograniczone doprowadziły, jak się okazało, do odpowiedzi coraz bardziej ogólnych.

Do tego czasu każdy głupek wioskowy zdążył zauważyć to, na co przymykały oko całe pokolenia profesorów.

By that time, a village half-wit could see what generations of professors had pretended not to notice.

Oto cały sekret. Początkowo zastanawiałem się, jak to możliwe, żeby wykształceni kulturalni, sławni ludzie tego świata popełnili tak drastyczny błąd i wychwalali tę potworność jako cnotę, skoro wystarczyłoby wprowadzić to w czyn na pięć minut, by poznać skutki. Teraz już wiem, że nie był to błąd. Takich błędów nigdy nie popełnia się nieświadomie. Jeśli ludzie zaczynają nagle, bez wyraźnego powodu dążyć do jakiegoś straszliwego, niewykonalnego szaleństwa – to znaczy, że mają powód, tylko nie chcą go zdradzić. My też nie byliśmy bez winy, popierając plan na pierwszym zebraniu. Zrobiliśmy to nie dlatego, że wierzyliśmy w brednie, którymi nas karmiono. Był jeszcze inny powód, ale brednie pomogły nam to ukryć przed kolegami i przed sobą. Brednie dały nam możliwość zrobienia cnoty z czegoś, do czego w innym wypadku wstydzilibyśmy się przyznać. Nie było na zebraniu ani jednego człowieka, któremu nie przyszłoby do głowy, że pod przykrywką szlachetnego planu uda mu się położyć łapę na pieniądzach zarobionych przez lepszych od niego. Nikt nie był dość bogaty ani dość zdolny, żeby nie myśleć, że dzięki planowi zawładnie częścią umysłu i majątku kogoś bogatszego i zdolniejszego. Myśląc o niezasłużonych zyskach, które chciał czerpać z ludzi stojących wyżej od niego, zapomniał jednak o stojących niżej. Nie pomyślał, że oni także będą się chcieli obłowić jego kosztem. Robotnik, któremu przyszło do głowy, że jego potrzeba upoważnia go do posiadania limuzyny, skoro może ją mieć szef, zapomniał, że każdy darmozjad i żebrak będzie się domagał lodówki, skoro on ją ma. Takie były nasze prawdziwe intencje, gdy głosowaliśmy. Ale nie chcieliśmy o tym myśleć – a im mniej nam się to podobało, tym głośniej krzyczeliśmy o swojej miłości do dobra publicznego.

Sami tego chcieliśmy. Kiedy się zorientowaliśmy, że zupełnie nie o to nam chodziło, było już za późno. Byliśmy w pułapce.

W ten sposób pisze współczesny nam badacz [25]. Spróbujmy oszacować stopień tego „pewnego zawyżenia". Według danych niemieckich archiwów wojennych, na całym froncie wschodnim (to nie tylko Łuk Kurski, ale i tysiące kilometrów od Kaukazu Północnego do Bałtyku) wskutek różnych przyczyn Luftwaffe bezpowrotnie straciła w lipcu i sierpniu 1943 roku odpowiednio 558 i 472 samolotów*. W sumie to jest 1030. Z jednej strony, od tej liczby należałoby odjąć straty z powodu wypadków (które w czasie wojny wynoszą nie mniej niż 20-30% ogółu strat), z drugiej - dodać do niej liczbę uszkodzonych (trafionych) maszyn, które radzieccy piloci w sprawozdaniach całkiem szczerze uznawali za zestrzelone. Na Niemcy, jak wiadomo, „pracowała cała Europa", ale pracowała jakoś marnie (i nie potrafiła „cała Europa" w osobach Rumunii, Jugosławii i Albanii produkować samolotów), dlatego poważnie uszkodzone maszyny Luftwaffe nie były złomowane, a wytrwale remontowane. Niemieckie statystyki pokazują, że liczba takich uszkodzonych podczas walk samolotów z zadziwiającą konsekwencję stanowiła 65-70% strat.

W wyniku wszystkich tych działań arytmetycznych dochodzimy do wniosku, że sukcesy radzieckich myśliwców na niebie nad Łukiem Kurskim zostały, całkiem „standardowo" jak na tamtą wojnę, zawyżone trzykrotnie.

- albo zapracowywać się, oglądając rodzinę tylko w krótkich chwilach przerwy,
- albo zrezygnować z normalnego poziomu życia i obmacywać dziesięć razy nową książkę w księgarni, zanim się na nią wyłoży kilkadziesiąt złotych, a żonę przekonywać, że jej płaszcz jest jeszcze zupełnie dobry,
- albo przyjąć złagodzoną definicję solidności pracy, decydując się na uprawianie chałtury.

people - including scientists - have for trying to confirm hypotheses, rather than for trying to refute them.

Just before Marconi's invention, the English scientist Karl Pearson had, in 1892, written in his book The Logic of Science that he regarded electromagnetic waves as having no useful application.

By contrast, the revolutionary scientists, like Darwin and Einstein, change the paradigm. It has been asked why, if revolutionaries are accorded so much acclaim, everyone does not opt for that mode of science. An answer may be provided by the state of the science - whether, for example, the conditions are right for revolution - but a more likely answer is because it is very, very hard to think of revolutionary ideas.

Direct evidence for competition in science comes from the finding that 60 per cent of scientists in a survey reported that at least once in their careers some other scientist had preceded them in the publication of their findings.

Blondlot was even challenged by some physicists who claimed that they had been the first to discover N-rays. The number of papers published in the leading French journal on N -rays reached a peak in 1904, but then R. W. Wood, an American physicist, visited Blondlot's laboratory and published a report in Nature. Wood was persuaded that N-rays did not exist. Not only did all his tests with Blondlot's apparatus fail, but he reported that the results were unaffected when he somewhat mischievously removed a key element of the apparatus.

• albo nie mają nawet bladego pojęcia o tym, co prezentowała sobą II wojna światowa;
• albo nie zadali sobie trudu zapoznania się z wychwalanym arcydziełem.

Nie musisz się przejmować intelektualistami, Wesley. Umieść tylko kilku z nich na rządowej liście płac i każ im głosić dokładnie to, o czym wspomniał pan Kinnan: że wina leży po stronie ofiar. Daj im zadowalające pensje i imponujące tytuły, a zapomną o prawach autorskich i zrobią więcej dobrego niż kilka plutonów wojska.

Już dawno zdałem sobie sprawę, że najlepszym przepisem na sukces jest przebywanie w towarzystwie ludzi gorliwie i z entuzjazmem podchodzących do tego co robią, bo nie ma nic bardziej zaraźliwego od entuzjazmu.

„Jedno pismo fałszuje cytaty – skarżył się Boy – drugie powtarza już sfałszowane i wyciąga z nich wnioski, trzecie lży, czwarte przychwala obelgom, piąte streszcza, pierwsze znów cytuje piąte i tak w kółko. Powstaje z tego splot złej wiary i fałszu, że go już sam diabeł nie rozpląta”.

Jaki to miało wpływ na dzisiejszą naukę w Hiszpanii?

Ogromny, ponieważ jeśli nauka ma być żywa, trzeba ją uprawiać, karmić. Kiedy już coś ulegnie rozkładowi, bardzo trudno to odtworzyć. Potrzeba zatem nie wysiłków doraźnych, lecz długoterminowych. Hiszpania czyni wielkie wysiłki, by odrodziło się przekonanie, że nauka jest interesująca, wartościowa, że na dłuższą metę dostarcza siły. Członkowie naszego społeczeństwa muszą w swoich trzewiach poczuć, że tak właśnie jest. Utraciliśmy to zaangażowanie i teraz będziemy potrzebowali dużo czasu, by je odzyskać.

Aż się wierzyć nie chce, że dorośli ludzie, profesorzy, doktorzy, ministrowie kręcą się z całą powagą w kręgu umownego, wymuszonego werbalnego z pochodzenia nonsensu. To właśnie są cuda komunizmu.

Hans Selye

Co najdziwniejsze profesorowie Ćwiąkalski i Filar wypowiadali się w takim właśnie klimacie, a przecież to oni uczą prawa na tych uczelniach. To jak to jest? Gdzie indziej profesorowie potrafią nauczyć prawa a w Polsce nie?

A co jeszcze dziwniejsze, to milczenie kadry naukowej w tej sprawie (qui tacet non utique fatetur sed tamen verum est eum non negare - Kto milczy, wprawdzie nie przyznaje, lecz jednak prawdą jest, że nie przeczy.)

A przecież żadnego czytelnika tego tekstu nie trzeba przekonywać, że mamy do czynienia z jednym z najbardziej wyjątkowych świadectw Holocaustu. Nie ma innej, równie wyczerpującej, kroniki zagłady prowincjonalnego getta. (Jednak pisząc o losie polskiego żydostwa w latach 1939-43 Perechodnik tworzy rozdział historii Polski.) Równoległość niektórych zapisów z wydarzeniami nadaje im wyjątkową temperaturę. I nie znam silniej przemawiającego do czytelnika świadectwa, że Holocaust to nie tylko getto warszawskie, kwietniowe powstanie, Mordechaj Anielewicz i abstrakcyjna liczba trzech milionów pomordowanych. Jest to jeden z niewielu istniejących (żadnego dotąd nie ogłoszono drukiem), a jedyny tak mało poddany autocenzurze, pamiętnik policjanta z getta.

… każdy oryginalny przyczynek do wiedzy musi pokonać trzy fazy oporu, zanim zostanie uznany: w fazie pierwszej jest on ośmieszany jako nieprawdziwy, niemożliwy lub nieużyteczny; w fazie drugiej przyznaje się odkryciu pewien sens, lecz odmawia mu się jakiegokolwiek znaczenia praktycznego; natomiast w fazie trzeciej, w której odkrycie zyskało powszechne uznanie, zjawiają się ludzie, którzy stwierdzają, że odkrycie nie jest oryginalne, gdyż zostało dokonane wcześniej przez innych.

It has been said that the reception of an original contribution to knowledge may be divided into three phases: during the first it is ridiculed as not true, impossible or useless; during the second, people say there may be something in it but it would never be of any practical use; and in the third and final phase, when the discovery has received general recognition, there are usually people who say that it is not original and has been anticipated by others.

The dignitaries who hold high honours for past accomplishments do not usually like to see the current of progress rush too rapidly out of their reach.

More serious is the fact that false hypotheses or concepts sometimes survive which, far from being productive, are actually responsible for holding up the advance of science. Two examples are the old notion that every metal contains mercury, and the phlogiston doctrine. According to the latter, every combustible substance contains a constituent which is given up on burning, called phlogiston. This notion for long held up the advance of chemistry, and stood in the way of an understanding of combustion, oxidation, reduction, and other processes. It was finally exposed as a fallacy by Lavoisier in 1778, but the great English scientists, Priestley, Watt and Cavendish, clung to the belief for some time afterwards and Priestley had not been converted to the new outlook when he died in 1804.

Czego chcę życzyć tej młodzieży mego kraju, która poświęciła się pracy naukowej?

Po pierwsze: pracy etapami. O tym tak ważnym warunku owocnej pracy naukowej nigdy nie mogę mówić bez wzruszenia. Stopniowo, stopniowo, stopniowo… nigdy nie rozpoczynajcie rzeczy następnej, zanim nie osiągniecie doskonałości w poprzedniej… Nie bądźcie tylko zbieraczami faktów. Usiłujcie przeniknąć tajemnicę mechanizmu zjawiska, wytrwale poszukując praw nim rządzących.

Po drugie: skromności… nigdy nie pozwalajcie unosić się pysze. Jeśli bowiem dojdzie do tego, że będziecie przeczyli tam, gdzie należy się zgodzić, będziecie odrzucać rzeczy pożyteczne i przyjacielską pomoc, utracicie obiektywizm.

Po trzecie: pasji. Pamiętajcie, że nauka wymaga od człowieka całego życia. Nie wystarczy nawet, gdybyście mieli dwa życia. Pracujcie i poszukujcie z pasją.

…the anti-planners (in England there is a Society for Freedom in Science) maintain that the research worker who is organised becomes only a routine investigator because, with the loss of intellectual freedom, originality cannot flourish.

There exists in some circles a certain amount of intellectual snobbery and tendency to look disdainfully on applied investigation. This attitude is based on the following two false ideas : that new knowledge is only discovered by pure research while applied research merely seeks to apply knowledge already available, and that pure research is a higher intellectual activity because it requires greater scientific ability and is more difficult. Both these ideas are quite wrong.

In many respects the research worker resembles the pioneer. He explores the frontiers of knowledge and requires many of the same attributes : enterprise and initiative, readiness to face difficulties and overcome them with his own resourcefulness and ingenuity, perseverance, a spirit of adventure, a certain dissatisfaction with well-known territory and prevailing ideas, and an eagerness to try his own judgment. Probably the two most essential attributes for the research worker are a love of science and an insatiable curiosity.

"Wiejskie przejażdżki" William Cobbett

Upon beholding the masses of buildings, at Oxford, devoted to what they call " learning," I could not help reflecting on the drones that they contain and the wasps they send forth! However, malignant as some are, Burghclere 35 the great and prevalent characteristic is folly : emptiness of head; want of talent; and one half of the fellows who are what they call educated here, are unfit to be clerks in a grocer's or mercer's shop. As I looked up at what they call University Hall, I could not help reflecting that what I had written, even since I left Kensington on the 2Qth of October, would produce more effect, and do more good in the world, than all that had, for a hundred years, been written by all the members of this University, who devour, perhaps, not less than a million pounds a year, arising from property, completely at the disposal of the " Great Council of the Nation; " and I could not help exclaiming to myself: " Stand forth, ye big-wigged, ye gloriously feeding Doctors! Stand forth, ye rich of that church whose poor have had given them a hundred thousand pounds a year, not out of your riches, but out of the taxes, raised, in part, from the salt of the labouring man! Stand forth and face me, who have, from the pen of my leisure hours, sent, amongst your flocks, a hundred thousand sermons in ten months ! More than you have all done for the last half century!'

"Rural Rides" William Cobbett

Islamic scientists distort reality to match the Koran, they cite each other as sources to validate their research.

Word of Semmelweis’ success spread across Europe… and so did opposition to his ideas.

[…]

The term Semmelweis reflex refers to new knowledge being rejected because it overturns entrenched norms, popular beliefs and accepted paradigms.

Dawkins at the time was a professor at Oxford University. One of his admirers had created a special endowment for him, The Charles Simyoni Chair for the Public Understanding of Science.

One of the callers asked Dawkins about the Origin of Life. He replied that it was “a happy chemical accident”.

A happy chemical accident?

What kind of answer was that? And this is Oxford's "Professor of the Public Understanding of Science”?!

What if Isaac Newton had watched the apple fall out of the tree, and instead of formulating a theory of gravity, he had proclaimed it happy accident? I was shocked Dawkins didn’t get laughed right out of the studio.

People may be divided roughly into those who habitually react vigorously to external influences—including ideas—and those who are passive and accept things as they come. The former question everything they are told even as children and often rebel against the conventional. They are curious and want to find out things for themselves. The other type fits into life with less trouble and, other things being equal, more easily accumulates information given as formal teaching. The mind of this latter type becomes furnished with generally accepted ideas and set opinions, whereas the reactive type has fewer fixed opinions and his mind remains free and flexible. Of course, not everyone can be classed as belonging to one of these two extremes, but clearly those approximating to the passive type are not cut out for research.

Ordinary examinations are not a good guide to a student's ability at research, because they tend to favour the accumulators of knowledge rather than the thinkers. Brilliant examinees are sometimes no good at research, while on the other hand some famous scientists have made a poor showing at examinations. Paul Ehrlich only got through his final medical examinations by the grace of the examiners who had the good sense to give recognition to his special talents, and Einstein failed at the entrance examination to the Polytechnic School. Probably the student who is reflective and critical is at a disadvantage in accumulating information as compared with the student who accepts without question all he is told. Charles Nicolle goes so far as to say that the inventive genius is not able to store knowledge and that inventiveness may be killed by bad teaching, fixed ideas and erudition.

Little is known about him from twenty to forty, but there is no doubt that he passed in those days for an ignorant man. The only language he knew was Dutch—that was an obscure language despised by the cultured world as a tongue of fishermen and shop-keepers and diggers of ditches. Educated men talked Latin in those days, but Leeuwenhoek could not so much as read it and his only literature was the Dutch Bible. Just the same, you will see that his ignorance was a great help to him, for, cut off from all of the learned nonsense of his time, he had to trust to his own eyes, his own thoughts, his own judgment. And that was easy for him because there never was a more mulish man than this Antony Leeuwenhoek!

Tak jak Pasteur napełnili butelki, ale w przeciwieństwie do niego użyli pożywki z siana a nie z drożdży. [Gotowali je, a potem] odessali powietrze z nich i pospieszyli do wysoko położonej Maladetty w Pirenejach. Wspięli się wyżej niż Pasteur na Mont Blanc. I tu […] włożyli butelki do improwizowanego inkubatora - i po kilku dniach, ku ich wielkiej radości, odkryli, że w każdej butelce roiło się od bakterii. Czyżby Pasteur kłamał!

[…] Pasteur był wściekły, nazwał Poucheta kłamcą i domagał się publicznych przeprosin. Wydawało się, że o tym kto ma rację zadecyduje rozlew krwi, a nie spokojny eksperyment.

[Po kilku latach okazało się, że] obie strony miały rację. Pouchet i jego przyjaciele używali siana zamiast drożdży, a wielki Anglik, Tyndall, odkrył, że siano zawiera małe, bardzo odporne zarodki drobnoustrojów, których nie zabija nawet wielogodzinne gotowanie! Tak naprawdę to dopiero Tyndall odkrył prawdziwą prawdę.

Nothing could convince these enemies of Pasteur [M. Pouchet, director of the Museum of Rouen, Professor Joly and Mr. Mussel, famous naturalists of the College of Toulouse] that microscopic beasts did not come to life without parents. They were sure there was such a thing as life arising spontaneously; they decided to beat Pasteur on his own ground at his own game. Like Pasteur they filled up some flasks, but unlike him they used a soup of hay instead of yeast. They [boiled them, then] made a vacuum in their bottles and hastened to high Maladetta in the Pyrenees, and they kept climbing until they had got up many feet higher than Pasteur had been on Mont Blanc. Here […] they put their flasks in an improvised incubating oven—and in a few days, to their joy, they found every one of their bottles swarming with little creatures. Pasteur was wrong! […] Pasteur was furious, denounced Pouchet as a liar and bawled for a public apology. It seemed, alas, as if the truth were going to be decided by the spilling of blood, instead of by calm experiment. [Years later it turned out that] both sides happened to be right. Pouchet and his friends had used hay instead of yeast soup, and a great Englishman, Tyndall, found out years later that hay holds wee stubborn seeds of microbes that will stand boiling for hours! It was really Tyndall that finally settled this great quarrel.

There are no fewer shady fellows in science than in any other human activity.

[Źródło]

Technika jest zbyt ważna, by czekać na rozwiązania nauki.

Engineering is too important to wait for science.

Benoit Mandelbrot

Okazuje się, iż podstawową racją bytu wielu publikacji medycznych jest wykorzystanie ich w charakterze miernika kompetencji gdy chodzi o awans i przydział stanowisk. Czy takie kryterium oceny jest rzeczywiście zgodne z interesami pacjentów? Jaką faktyczną różnicę stanowi dla chorego większa liczba opracowań opublikowanych przez danego lekarza?

Według relacji jednego z lekarzy pierwszego kontaktu, kolega oznajmił mu, co następuje: „Zacznij mierzyć dowolny parametr i rejestruj wyniki w stosownym zestawieniu. To będzie materiał, który wykorzystasz w publikowanych przez siebie opracowaniach. Niedługo zaczniesz ubiegać się o awans, a do tego trzeba mieć na koncie przynajmniej 10 publikacji”. Ten sam lekarz zaoferował szczególną rodzaj pomocy: „Słuchaj, ułatwię ci sprawę. Podam twoje nazwisko w wykazach autorów wszystkich badań, które będą prowadzone w tym laboratorium. W zamian ty umieścisz mnie wśród współautorów twoich publikacji”.

1. chęć zdobycia wielkiej reputacji, jednym słowem sławy;
2. chęć wyróżnienia się i dominowania nad innymi;
3. chęć otrzymania odznaczeń, dobrych i wysoko płatnych posad, etc.

Nasze rozumowanie w kwestiach społecznych przeczy logice. Uważamy argumenty za bardziej przekonujące, kiedy nie powołują się na twarde dowody. Podziwiamy siłę przekonań, czyli zwykle po prostu intuicję.

Chris Grayling, kiedy zajmował stanowisko Lorda Kanclerza i ministra sprawiedliwości Wielkiej Brytanii, stwierdził: „Poprzedni rząd miał obsesję na punkcie programów pilotażowych. Czasami trzeba po prostu zaufać, że ma się rację”. Taka pogarda dla wiedzy przywodzi na myśl czasy, kiedy człowiek jeszcze nie uprawiał nauki.

W rozdziale siódmym podkreśliliśmy, że autorzy wielu przełomowych pomysłów ostatnich dwóch stuleci w większości należeli do zwolenników wolnego rynku i otwartego społeczeństwa, ponieważ opierają się one ludzkiej skłonności do narzucania innym niesprawdzonych rozwiązań.

Rynki, podobnie jak każdy system ewolucyjny, zapewniają antidotum na ignorancję. Posiadają pewne wady i często nie mogą się obyć bez rządowej interwencji, jednak generalnie się sprawdzają, co zawdzięczają przede wszystkim swej adaptacyjnej naturze. Każda firma próbuje własnego podejścia. Niektórym się udaje, innym nie, ale informacje o wszystkich próbach trafiają do wspólnej puli wiedzy. Dysonansowi poznawczemu na dłuższą metę zapobiega niepodważalny test skuteczności, którym jest możliwość bankructwa. Właściciel firmy, któremu skończą się pieniądze, po prostu nie może udawać, że obrał właściwą strategię.

1. tendencyjność publikacyjna (wydawanie głównie prac opisujących wyniki pozytywne),
2. słabość systemu peer review (oceny prac przez innych naukowców)
3. oraz rosnąca liczba badań, których nie udaje się powtórzyć.

Dobre omówienie tych kwestii można znaleźć pod adresem www.economist.com/news/briefing/21588057-scientists-think-self-correcting-alarming-degree-if-not-trouble [dostęp: 29 stycznia 2017].

In the early 1930s, Gibbon began a long and patient quest to build a machine that could oxygenate blood artificially, to make open-heart surgery possible. To test the capacity of blood vessels deep within the body to dilate or constrict, Gibbon stuck a thermometer up his rectum, swallowed a stomach tube, and then had icy water poured down it to determine its effect on his internal body temperature. After twenty years of refinements, and much heroic swallowing of iced water, Gibbon unveiled the world’s first heart-lung machine at the Jefferson College Hospital in Philadelphia in 1953 and successfully patched a hole in the heart of an eighteen-year-old woman who would otherwise have died. Thanks to his efforts, the woman lived another thirty years.

Jak napisał Lester Thurow, znany amerykański ekonomista i dziekan Sloan School of Management na MIT: „Jeśli Newton i jemu współcześni zachowywaliby się tak, jak dzisiejsi ekonomiści i mieli dostęp do nowoczesnego komputera, to prawdopodobnie prawo powszechnego ciążenia nie zostałoby jeszcze odkryte”.

To jest poziom powyżej średniego, nawet dosyć znacznie, ale też nie jakoś bardzo znacząco - no może poza niektórymi profesorami matematyki i fizyki...
Dlaczego tak jest?
Odkąd wyższe wykształcenie jest masowe, to i profesorów musi być masa - i muszą mieć jako taki kontakt intelektualny z tą masą studentów, a przy zbyt dużej różnicy w poziomach zrozumienia ten kontakt byłby utrudniony...
Dochodzą do tego czynniki instytucjonalne: profesura to jest pewna grupa, która przyjmuje do swojego grona następnych członków, i jak to z grupami bywa, raczej odrzuca członków którzy by za bardzo odstawali, bo by mogli na przykład rzucać zbyt wielki cień na pozostałych, drażnić ich swoją wyższą zdolnością - po co to komu... I tak właśnie ustala się taki dosyć stały poziom zrozumienia u profesury - wystarczający żeby się przeczołgać przez różne etapy kariery akademickiej, ale nie wyżej...
Co więcej, ludziom którzy dużym wysiłkiem doczołgali się do tej pozycji najbardziej później na niej zależy i się jej najsilniej trzymają, a osoba na wyższym poziomie prędzej sobie odpuści zadawanie się z takim towarzystwem...
No i powiedzmy sobie jasno: jaki sensowny człowiek bawiłby się w przebieranie w takie stroje - jedynie tacy którzy pławią się we władzy i pozycji które one reprezentują, uważając je za wielkie osiągnięcie.
Słowem, nie są to ludzie szczególnie wybitni...
Mówimy o takim poziomie typowo prymusowskim - znacie tych ludzi ze szkoły - kuli, mieli dobre stopnie i byli z nich dumni - i budowali w ten sposób swoje poczucie wyższości nad innymi... ale też i kompleksy wobec ludzi prawdziwie zdolnych, którym to przychodziło z łatwością... Bo istnieją co najmniej dwa wyraźnie odrębne poziomy zrozumienia powyżej tego profesorsko-prymusowskiego - takich prymusów jest około 2-3% w populacji - w okolicach dziesięciu tysięcy w roczniku w takim kraju jak Polska, z których to wywodzą się później profesorowie...
Zupełnie innym poziomem zrozumienia dysponują osoby prawdziwie zdolne, takie których w roczniku jest w okolicach paruset, i które w profesurze, poza nielicznymi dziedzinami, raczej już nie lądują... Żeby użyć aktualnego przykładu, okazało się, że jest to poziom konieczny żeby mieć chociażby przyzwoity poziom zrozumienia epidemii...
Odrębnym jeszcze poziomem zrozumienia dysponują osoby już wybitnie zdolne - mówimy tu o paru osobach w roczniku - takich, które na przykład wygrywają olimpiady w co bardziej wymagających przedmiotach...
A nie wspominam tu nawet o poziomie prawdziwych geniuszy, takich jacy się zdarzają raz na parę lub więcej lat...
No więc przez odrębność tych wszystkich poziomów profesura raczej wycina tych, którzy nad nimi górują, korzystając ze swojej znacznej przewagi liczebnej nad tymi zdolniejszymi...
No i ma to wszystko później swoje opłakane konsekwencje: gdy na przykład władza powołuje jakąś „radę naukową”, na przykład w sprawie epidemii, to powołuje ją spośród profesury - no i okazuje się później, że nikt z nich mechanizmów epidemii przyzwoicie nie rozumie...
W edukacji zaś prowadzi to do rozmnażania się takich urzędników akademickich...
A jest to również ten poziom, a także często i taki charakter, że gdy się uważa, że coś się wie lepiej od większości, to trzeba swoje zdanie pozostałym narzucić, chociażby pod przymusem...
Dopiero niestety na wyższym poziomie pojawia się zrozumienie systemowe - że korzystniejsze jest, że lepiej działa gdy podejścia są różnorodne, różne perspektywy, różne decyzje w różnych sytuacjach - coś co najlepiej nam daje Wolność!...

Chcąc mieć orientację, pytam o opinię ekonomistów. Co mi radzą? Każdy proponuje co innego. A gdy pytam, czy biorą odpowiedzialność, że będzie to rozwiązanie słuszne, to się wycofują. - A.L. Sowa, Wielka historia Polski, t. 10, Od drugiej to trzeciej Rzeczypospolitej (1945 – 2001), Oficyna Wydawnicza Fogra, Kraków 2001, s. 334.