państwo

Tego, szczerze mówiąc, się nie spodziewałem. Niby są mądrymi ludźmi. Na pierwszy rzut oka. Oni wszyscy też składali przysięgę. Przysięgali do ostatniego tchu zachować wierność radzieckiemu rządowi i radzieckiemu ludowi. Wszyscy należeli nie tylko do partii komunistycznej, ale również do nomenklatury KC KPZR. Wszyscy z wysokich trybun pletli bzdury, że niedługo przyjdzie świetlane jutro, w którym każdy będzie żył wedle potrzeb.

Ale czy możliwe jest zaspokojenie potrzeb materialnych chociaż jednego donosiciela KGB? Ile by mu dać miliardów, i tak będzie mało. Ile by mu zbudować jachtów i pałaców, będzie domagał się kolejnych. Odpowiedzialni towarzysze, którzy siedzieli w Moskwie przed kamerami telewizyjnymi, sami w czasach radzieckich nie wierzyli w brednie o tym, że każdy kiedyś będzie dostawał wedle potrzeb, ale przez dziesięciolecia gnoili w więzieniach i rozstrzeliwali w podziemiach Łubianki tych, którzy mieli odwagę wypowiedzieć otwarcie swoje wątpliwości.

Ale kiedy nadeszła pora z bronią w ręku tej ohydy bronić, wszyscy ci Kaboładze i Prelinowie, Anfiłowowie, Gorkowowie i Gariejewowie złamali przysięgę, okazali się zdrajcami i zbiegami. Wszyscy zdradzili radziecki rząd i radziecki lud. Szkoda, że te moje odpowiedzi również zostały wycięte. Mógłby ich posłuchać marynarz Sopriakow. Być może potem nie rzucałby oskarżeń o zdradę. Przecież sam Sopriakow jest nędznym tchórzem i sprzedajnym zbiegiem. Ale szczególnie pikantnie oskarżenia o zdradę brzmią z ust zdrajcy Władimira Karpowa. Władca myśli okazał się tchórzem nie tylko na froncie ideologicznym. Wymigał się również od prawdziwej walki. Upadał Związek Radziecki, któremu Karpow przysięgał wierność, ale bronić go Karpow nie uznał za potrzebne. Zwiał. Zdezerterował z frontu.

Wtedy do motywów ideowych i ustrojowych, o których pisałam powyżej, doszły jeszcze indywidualne patologie charakterologiczne: zazdrość, zawiść i w końcu nienawiść, a także cwaniactwo, próby wyłudzenia pieniędzy za iluzoryczne obietnice oraz zwykła nieuczciwość. Z pomocą i za aprobatą państwa złodziej, paser i oszust stawiany jest dziś na piedestale. Tego typu ludzi traktuje się jako najcenniejszych świadków, wykorzystuje się ich bez moralnych oporów. W dużej mierze na tym opiera się konstrukcja aktu oskarżenia przeciwko Henrykowi Stokłosie.

Nie ma takiego okrucieństwa, ani takiej niesprawiedliwości, jakich nie dopuściłby się skądinąd łagodny i liberalny rząd, kiedy zabraknie mu pieniędzy – napisał ongiś Alexis the Tocqueville. Ponieważ nasz rząd raczej nie uskarża się na nadmiar pieniędzy, wypadazastanowić się, jakich to okrucieństw i niesprawiedliwości może dopuszczać się w związku z tym. Już pobieżna obserwacja pokazuje, że ich rejestr jest wcale pokaźny.

Kiedy rządowi brakuje pieniędzy, to naturalnym jego odruchem jest podniesienie podatków. Ale litościwa natura postawiła tu barierę zachłanności rządu. Bariera ta nosi nazwę efektu Laffera.Polega on na tym, że przy podniesieniu podatków powyżej pewnego poziomu, dochody państwa są mniejsze, niż przy podatkach niższych. Wytłumaczenie jest proste: wiele przedsiębiorstw, rentownych przy podatku np. 10% staje się nierentownych przy podatku np. 15%, bankrutują więc i nie tylko nie płacą podatku 15-procentowego, ale w ogóle żadnego. Ponadto cześć ludzi, którzy przy podatku 10% nie oszukiwali, bo podatek nie taki bardzo uciążliwy, kary surowe, no i wstyd, przy podatku 15% dochodzi do wniosku, że - pal sześć! oszukiwanie się opłaca. Tworzy się szara strefa, od której podatki, ma się rozumieć, nie wpływają.

Więc rząd podniósł już podatki, ale nadal brakuje mu pieniędzy. Co robi dalej? Zaczyna fałszować pieniądze. Oto parlament uchwala budżet z deficytem (np. na rok 1996 – ok. 100 bln st.zł). Część tego deficytu (około 30%) pokrywa tzw. kredytem banku centralnego. Oznacza to, że Narodowy Bank Polski po prostu każe wydrukować banknoty, których łączna wartość opiewa na sumę owego kredytu. Są to banknoty bez pokrycia, a więc niby prawdziwe, ale w gruncie rzeczy fałszywe. Konsekwencją tego postępowania jest inflacja, czyli spadek wartości pieniądza. Jeśli inflacja wyniosła (tak, jak w roku 1994) 30% rocznie, to znaczy, że każdy milionowy banknot na koniec roku wart był nie milion, a tylko 700 tys. Oznacza to, że każdemu posiadaczowi każdego milionowego banknotu rząd zabrał 300 tys. st. zł.

Ale nadal brakuje mu pieniędzy. Cóż zatem robi? Kiedy minister finansów przedstawia w Sejmie projekt ustawy budżetowej, to w pewnym momencie mówi tak: „a emerytury i renty zwaloryzujemy na poziomie 92%”. W przekładzie na język ludzki oznacza to, że emerytom i rencistom rząd odbierze część ich emerytur i rent. Ten zabieg możliwy jest dzięki inflacji. Ponieważ pieniądz traci wartość, to emerytura, dajmy na to, w wysokości 1 mln st. zł, w rzeczywistości (przy inflacji 30 proc) warta jest naprawdę tylko 700 tys. Trzeba zatem podnieść emerytury, by dogonić spadek wartości pieniądza. Jeśli waloryzacja nie jest stuprocentowa, tylko – powiedzmy – 92-procentowa, to znaczy, że część różnicy rząd zabiera sobie. Dlaczego? Ano dlatego, że emerytów tak bardzo się nie boi.

Wiec zabrał i emerytom, ale nadal brakuje mu pieniędzy. Więc zaczyna odbierać pieniądze ludziom, których nie boi się wcale. Cóż to są za ludzie? To są ludzie, których nie ma. W tym momencie Czytelnik może się żachnąć; co ten Michalkiewicz za głupstwa wypisuje? Jakże to można zabrać pieniądze człowiekowi, którego nie ma? A jednak można. Można odebrać pieniądze człowiekowi, którego nie ma, a ściślej – którego jeszcze nie ma. Ten sposób odbierania pieniędzy objawia się w postaci długu publicznego, tzn. długu, który rząd zaciągnął albo za granicą, albo u własnych obywateli. Dług publiczny Polski na koniec roku 1994 osiągnął wartość 1500 bln zł. Wchodzi w to 42 mld dolarów długu zagranicznego, zaciągniętego w czasach Edwarda Gierka i później oraz tzw. dług wewnętrzny, czyli zobowiązania wewnątrzkrajowe. W jaki sposób rząd zaciąga te ostatnie? Ano, żeby zdobyć pieniądze na pokrycie pozostałej (po kredycie NBP) części deficytu budżetowego, rząd wypuszcza obligacje skarbowe. Obligacje te kupują przede wszystkim banki, bo rząd zobowiązuje się, że – dajmy na to – za rok wykupi te obligacje płacąc sumę nominalną i umowny procent. Ale skąd rząd, który nie ma pieniędzy, będzie je miał w przyszłym roku? Oczywiście i w przyszłym roku nie będzie miał. Co zatem robić? Ano, żeby wykupić poprzednie obligacje i zapłacić procenty, wypuści następne obligacje, ale już na kwotę znacznie (w 1995 roku - dwukrotnie) wyższą. W następnym roku – jeszcze wyższą. I tak dalej. W ten oto sposób rząd zmusza następne pokolenia (a więc ludzi, których jeszcze nie ma) do finansowania wydatków państwowych. Gdyby tak postępował ojciec wobec dzieci, nazwalibyśmy go utracjuszem i ojcem wyrodnym. Ale kiedy to samo robi rząd, uważamy, że wszystko jest w porządku i nawet się od niego tego domagamy, nie zdając sobie, być może, sprawy, że ograbiamy własne wnuki. A żeby było śmieszniej, to wszystko, co tu wyżej opisałem to odwrotna strona medalu zwanego sprawiedliwością społeczną.

Zbrojna obrona kraju jest podstawowym i istotnym zadaniem państwa. Mentalna obrona kraju zależy przede wszystkim nie od kraju, lecz od osoby, obywatela. Żaden rząd i żadne bataliony nie są w stanie obronić prawa i wolności, jeśli sam obywatel nie jest zdolny podejść do frontowych drzwi, by zobaczyć, co jest na zewnątrz.

W przeciweństwie do tego Szwajcaria miała słaby rząd centralny, a ponieważ była demokracją bezpośrednią, władza była zdecentralizowana. Podstawową komórką władzy był pojedynczy obywatel i rodzina. Następną była wieś lub miasto, wreszcie kanton, a na końcu Parlament Federalny. Władza była sprawowana od dołu do góry, nie z góry na dół.

Przyznawałam mu całkowitą rację. Państwa nie obchodziło, z czego wyżywią się rolnicy, gdy będą starzy i chorzy. Ich marzenie o synu, który miał byc podporą na starość, zakorzenione było w tradycji i doświadczeniach.

Ale grupa robocza musiała wykonać zadanie powierzone jej przez wyższą instancję. Nic nas więcej nie obchodziło. Wszyscy wiedzieli, jak bardzo prawdziwe były słowa tego rolnika, ale jeślibyśmy mu odpuścili, nie wykonalibyśmy powierzonej nam pracy i moglibyśmy zostać zwolnieni lub zdegradowani za zaniedbania na służbie.

Jaki to miało wpływ na dzisiejszą naukę w Hiszpanii?

Ogromny, ponieważ jeśli nauka ma być żywa, trzeba ją uprawiać, karmić. Kiedy już coś ulegnie rozkładowi, bardzo trudno to odtworzyć. Potrzeba zatem nie wysiłków doraźnych, lecz długoterminowych. Hiszpania czyni wielkie wysiłki, by odrodziło się przekonanie, że nauka jest interesująca, wartościowa, że na dłuższą metę dostarcza siły. Członkowie naszego społeczeństwa muszą w swoich trzewiach poczuć, że tak właśnie jest. Utraciliśmy to zaangażowanie i teraz będziemy potrzebowali dużo czasu, by je odzyskać.

Zaczęło się od dzieci, które dostawały się pod kontrolę koncernu Stumma w szkółkach przyzakładowych. Synowie szli do szkoły hutniczej; najzdolniejsi kończyli kursy doszkalające - również w macierzystym zakładzie. Córki uczęszczały do szkoły szycia i robótek ręcznych, potem do szkoły gospodarstwa domowego, aby wreszcie poślubić robotnika zakładów Stumma – rzecz jasna po uzyskaniu pozwolenia pana fabrykanta.

Szef udziela pozwolenia na ślub

Młoda para była całkowicie uzależniona materialnie od fabryki. Otrzymywała mieszkanie zakładowe, a jeśli zaoszczędziła przynajmniej 900 marek i prowadziła się bez zarzutu, mogła otrzymać kredyt do 2400 marek na budowę własnego domku. „Właściciele domków” byli ulubionymi pracownikami fabrykanta, póki bowiem nie spłacili kredytu, musieli bez szemrania harować więcej niż ich koledzy nie mający żadnych zobowiązań wobec fabryki.

Kazał szpiegować swoich robotników, śledził każdy ich krok, opłacał donosicieli i samowolnie karał każdego, kto w jego pojęciu zboczył z właściwej drogi. Robotnicy Stumma mieli być bogobojni, posłuszni i wdzięczni. I większość taka była lub takich udawała. Kogo bowiem Stumm zwolnił z pracy, ten nie miał najmniejszych szans w całej „Saarabii” aż do śmierci jedynowładcy, który umarł 8 marca 1901 roku na raka żołądka.

…O tym, jak państwo się bogaci
I z czego żyje, tudzież jak
Rozkwita, choć mu złota brak…

* Aleksander Puszkin, „Eugeniusz Oniegin”, przeł. Julian Tuwim.

W pierwszych latach przyczaili się. Obserwowałem na początku wolnej Polski, jak wielu polskich znanych i nieznanych biznesmenów odpieprzało się w krawaciki, garniturki z najlepszymi metkami, buty z najlepszych firm; wszyscy byli na luzie – im wszystko zawsze świetnie wychodziło. A my z Jankiem Antosikiem, moim dyrektorem finansowym, zasuwaliśmy, ciągle zdenerwowani, czy nam wszystko wyszło, czy nie, mamy towar czy nie mamy, zapłacą nam czy nie zapłacą. Oni mieli tę dziwną pewność działania. My – stresy. Oni byli pewni siebie, my bez przerwy musieliśmy o coś walczyć, szukać, lękać się. I tak sobie wtedy o nich myślałem, ze może mają szczęśliwego patrona… Może ktoś im pomaga. Ale byli jeszcze przyczajeni; wyróżniali się tym, że jako pierwsi zaczęli kupować domy na Morzem Śródziemnym, jacht, że tworzyli własny krąg towarzyski. Później to wszystko zaczęło pączkować, rosnąć ze zdwojoną energią. Poszczególne jednostki tworzyły silne, coraz silniejsze grupy biznesowe i polityczne, i wyrosło paru mafiosów, paru cwaniaków, paru gigantów. Po liku latach przejęli ropę, potem chcieli przejąć gaz i prawie im się to udało.

Sprzyjało im państwo. Ja nie mogłem załatwić z urzędem praktycznie niczego, pojawiały się przeszkody, które musieliśmy pokonywać długimi miesiącami… oni ciągle mieli ten swój luz. Zatrzymano licencje, kilkaset licencji było w rękach urzędników. Ci więksi urzędnicy dobrze się na tym dorobili, mniejsi także, w swojej skali. I stąd później pojawiał się taki odruch w kraju, że niczego się nie załatwi bez łapówki. Kraj został potwornie zdemoralizowany. Potwornie.

[…]

I żeby jeszcze wiedza wymagana przy maturze miała jakikolwiek związek z potrzebami i zainteresowaniami naszej epoki! Żeby przynajmniej była tylko bezużyteczna! Ale jest ona bezlitośnie szkodliwa. Wypaczanie ludzkiego umysłu – ten właśnie problem stwarza ta szkodliwa wiedza, którą zatwierdziły ciała, którym powierzono monopol nauczania. I to właśnie zamierzam wykazać.

Było takie miejsce Partii w Neukölln, we wschodniej części Berlina. Kiedyś fabryka rękawiczek odebrana Żydowi za "niezapłacone podatki". Różne organizacje Partii spotykały się tu każdego wieczoru.