rozprzestrzenianie się

O tym, jak uczeni ustępującej generacji naukowej niszczą rodzącą się nową naukę, mówi uczony angielski W. I. B. Beveridge: każdy oryginalny przyczynek do wiedzy musi pokonać trzy fazy oporu, zanim zostanie uznany:

1. w fazie pierwotnej jest on ośmieszany, jako nieprawdziwy, niemożliwy lub nieużyteczny,
2. w fazie drugiej przyznaje się odkryciu pewien sens, lecz odmawia mu się jakiegokolwiek znaczenia praktycznego;
3. natomiast w trzeciej fazie, w której odkrycie zyskało powszechne uznanie, zjawiają się ludzie, którzy stwierdzają, że odkrycie nie jest oryginalne, gdyż zostało dokonane wcześniej przez innych (…).

Często w przeszłości jedyną nagrodą za dobrodziejstwa wyświadczone ludzkości przez uczonych było ich prześladowanie.

Znamienne są też słowa Maxa Plancka, oparte niewątpliwie na doświadczeniach osobistych: Nowa prawda naukowa nie triumfuje przez przekonanie oponentów i ukazanie im światła, ale dzięki temu, że oponenci wymierają, a nowe pokolenie wyrasta w obyciu z nową prawdą.