survival

Serafin miał talent mrówczo cierpliwego kopiowania liter. Skomponowaliśmy tekst zaświadczenia, stwierdzającego, że ….............. (miejsce wykropkowane), robotnik cudzoziemski, narodowości …..............., urodzony w ............... dnia …..........., udaje się na urlop okolicznościowy celem odwiedzenia …...... w miejscowości …..... w czasie od dnia …..... do dnia …..... Podpis: nazwa urzędu rejestrującego robotników cudzoziemskich. Serafin wypisał to wszystko na papierze atramentem, zrobionym z kopiowego ołówka, pismem imitującym maszynę do pisania. Wylaliśmy roztopiony klej na lustro, a gdy skrzepł, ale był jeszcze miękki, przyłożyliśmy do niego manuskrypt Michała i zwilżyliśmy wodą. Pismo maszynowe pięknie odbiło się na gładkiej masie. Dokleiliśmy tekst i po kolei przykładaliśmy arkusiki papieru, by otrzymać odbitki. Otrzymaliśmy pięć czy sześć odbitek, do złudzenia wyglądających jak skopiowane na powielaczu pismo maszynowe. Mieliśmy więc kilka blankietów przepustek. Któryś z przyjaciół Michałka wyrzeźbił z kawałka linoleum piękną niemiecką urzędową pieczątkę. Poprzykładaliśmy do blankietów czarne pieczęcie farbą zrobioną z sadzy.

Jest jeszcze innego rodzaju okrucieństwo: głód zabija porządnych ludzi, takich, którzy nigdy nie ukradną żywności, nie skłamią, nie oszukują, nie łamią prawa ani nie zdradzają najbliższych. To zjawisko po II wojnie światowej opisał włoski pisarz żydowskiego pochodzenia Primo Levi. Pisał, że ani on ani jego koledzy, którzy przeżyli obozy zagłady, nie chcieli spotykać się po wojnie, ponieważ wstydzili się tego co zrobili.

Yet another gratuitous cruelty : the killer [the famine] targets the most innocent, the people who would never steal food, lie, cheat, break the law, or betray a friend. It was a phenomenon that the Italian-Jewish writer Primo Levi identified after emerging from Auschwitz, when he wrote that he and his fellow survivors never wanted to see one another again after the war because they had all done something of which they were ashamed.

Ten morderca ma również inne kierunki działania. Uderza przede wszystkim w najsłabszych – dzieci poniżej piątego roku życia. Zwykłe przeziębienie zamienia się w zapalenie płuc; biegunka w dyzenterię. Zanim rodzice pomyślą o pomocy, dziecko nie żyje. Kolejnym kierunkiem są starsi ludzie, zaczyna od siedemdziesięciolatków, a następnie ulegają mu sześćdziesięcio- i pięćdziesięciolatkowie. Każdy i tak prędzej czy później umiera, ale dlaczego tak szybko? Głód zabija również ludzi w sile wieku. Mężczyźni, ponieważ mają mniej tkanki tłuszczowej niż kobiety, zwykle umierają przed nimi. Silne i atletyczne osoby są szczególnie narażone, ponieważ ich metabolizm potrzebuje więcej kalorii.

IN A FAMINE, people don’t necessarily starve to death. Often some other ailment gets them first. Chronic malnutrition impairs the body’s ability to battle infection and the hungry become increasingly susceptible to tuberculosis and typhoid. The starved body is too weak to metabolize antibiotics, even if they are available, and normally curable illnesses suddenly become fatal. Wild fluctuations of body chemistry can trigger strokes and heart attacks. People die from eating substitute foods that their bodies can’t digest. Starvation can be a sneaky killer that disguises itself under bland statistics of increased child mortality or decreased life expectancy. It leaves behind only circumstantial evidence of “excess mortality” - statistics that show higher than normal deaths during a certain period.

The killer has a natural progression. It goes first for the most vulnerable - children under five. They come down with a cold and it turns into pneumonia; diarrhea turns into dysentery. Before the parents even think about getting help, the child is dead. Next the killer turns to the aged, starting with those over seventy, then working its way down the decades to people in their sixties and fifties. These people might have died anyway, but so soon? Then starvation makes its way through people in the prime of their lives. Men, because they have less body fat, usually perish before women. The strong and athletic are especially vulnerable because their metabolisms burn more calories.

It was a crime to accept remuneration for any service – be it sex or bicycle repair. But who cared anymore? Everybody needed a scam to survive.